شيراني گبول
گهوٽڪي ضلعي ۾ گبول قبيلي جو پهريون سردار
گهوٽڪي ضلعي ۾ گبول قبيلي جو پهريون سردار شيرلاني گبول هو. گهوٽڪي ضلعي ۾ گبول جي پهرين سردار جو نالو ”شادي خان“ هو. سندس جاءِ تي ”سردار شير علي گبول“ تخت نشين ٿيو. سندس نالي پٺيان ”شير علي گبول“ جو لقب اڄ به موجود آهي. شروعات ۾، هن خاندان وٽ ست ملڪيتون هيون، جيڪي ايندڙ نسلن طرفان وڪرو ڪيون ويون، ۽ ڪجهه ملڪيتون انگريزن ضبط ڪيون. هن وقت به انهن وٽ هزارين ايڪڙ زمين آهي پر سرداري ختم ٿي چڪي آهي.
شادي خان II جي اڳواڻيءَ ۾ گبول قبيلي جا ماڻهو ڏاڍا خوشحال هئا. ان دور ۾ ٽالپرن ۽ گبول قبيلي جي وچ ۾ جنگ لڳي. جڏهن بوزدارن ۽ لنڊن ۾ جهيڙو ٿيو ته گبول بوزدارن جو ساٿ ڏنو. شادي خان جي سرداريءَ کانپوءِ سندس خاندان جي سرداري ڪمزور ٿي وئي ۽ جڏهن انگريزن جو دور آيو ته انگريزن سڀني سردارن کي گهرايو. سردار شير علي گبول ۽ گهوٽڪي شهر جا ساداتن کان سواءِ ٻيا سڀ سردار انگريزن وٽ آيا. اهو رويو انگريزن لاءِ ناپسنديده هو، جنهن کان پوءِ انتقامي ڪارروائيءَ ۾ گبول سردارن جون ملڪيتون، جيڪي ست هنڌن تي مشتمل هيون، ڪنهن حد تائين ضبط ڪيون ويون.گهوٽڪي جو پراڻو نالو ”صاحبان جو لو“ (سيدن جو گھر) هو، ان کي بدلائي گهوٽڪي رکيو ويو.
جڏهن شيرلاڻي خاندان جي قيادت ڪمزور ٿي ته ”جمالاڻي“ خاندان قيادت جي دعويٰ ڪئي. جمالي گبول ڊيره غازي ضلعي مان لڏي علي پور ذريعي سنڌ ۾ داخل ٿيو. پھريائين جمالي گبول ”قاضي واھن“ اچي آباد ٿيا، جن ۾ ٽي خاندان ھئا: جمال خان، بجار خان ۽ ھيڪرا خان. شادي خان جي دور ۾ هي ٽيئي ڀائر گهوٽڪي ضلعي ۾ آيا. بعد ۾ سردار شير علي گبول کيس ٻه ايڪڙ زمين رهائش لاءِ ڏني. هي خاندان علم سان مالا مال هو. شيرلاڻي گبول جي سرداري تڏهن ختم ٿيڻ واري هئي جڏهن خاندان پنهنجي تعليم ۽ سخاوت جي ڪري سردار ٿيڻ جي دعويٰ ڪئي. پهرين ته سندس سرداري ڪمزور هئي پر ”سردار الاهي بخش خان گبول“ پنهنجي بالادستي قائم ڪئي. ان کان پوءِ ”سردار عالم خان گبول“ جو درجو ڳرو رهيو.هن قبيلي کي متحد رکيو. هن وقت سردار عالم خان گبول جو پٽ سردار خليل احمد خان گبول ضلعي گهوٽڪي جي گبول قبيلي جو سردار آهي.