سانچو:سما

سما ھڪ قديم سنڌي ذات جو نالو. لفظ ”سماٽ“ جي ڇنڊ ڇاڻ ڪري ڏسڻ گهرجي ته ان جو تعلق لساني حيثيت سان ڪهڙي زبان سان آهي. ان جو صاف طرح سان حل ته اهو آهي ته هي سنسڪرت لفظ آهي.(1 ) سم = هڪجهڙو، هڪجيڏو وغيره(2 ) سموا = برابر.(3 ) سمواتمه = هڪجهڙو ڀاءُ ماڻهو (4 ) سمويا سمويه = ساڳئي ملڪ يا ساڳئي راڄ جو. (5 ) سموترا = هڪ ڀائپي جو راڄ (جمهوريت)، لوڪ راڄ.(6 ) سمو (سنڌي) = راڄ جو ڀاءُ ماڻهو.(7 ) سو = پنهنجو پاڻ، خود پاڻ، اشارو سج جي روشنيءَ ڏانهن.سوم = پاڻ، نالو سج جو پوڄا واسطي (8 ) سومرت = سج پوڄا.(9 ) سومريه = سج جو پوڄاري، گويا هڪ مذهبي ماڻهو (0 1 ) سوم وار = سوم جي پوڄا جو ڏينهن _ هاڻي سومر(1 1 ) سوامي = سومه جي ٽڪاڻي جو پوڄاري، سامي، درويش ۽ بزرگ - هاڻي سائين.(2 1 ) سمو = ساڳئي راڄ جو عام ماڻهو، پر ڌرم ساڳي وارو.(3 1 ) سومريه = سومرو، ساڳي راڄ جو ساڳئي ڌرم جو ماڻهو، سوريه معنيٰ سج يا ٻلوان. (4 1 ) سمواترا = اهڙي راجا جو ملڪ جو پاڻ سج جي پوڄا ڪري ۽ ڪرائي.(5 1 ) سماويد = اهڙي ملڪ جو ڪوڊ يا قانون، جنهن ۾ سڀ هڪجهڙي پوڄا ڪن ۽ هڪ راجائي هيٺ هجن.[1]

  1. سماٽ قوم جا اصل نسل؛ علي محمد سيال؛مھراڻ رسالو؛ جلد 35؛ 1966؛ سنڌي ادبي بورڊ، ڄامشورو