وڪيپيڊيا

سريماوو بندرانائڪي

سري لنڪا جي سياستدان (1916 کان 2000)

سريماوو بندرانائڪي (انگريزي ٻولي: Sirimavo Bandaranaike) (پيدائشن اپريل 17، 1916، رتناپورا، سيلون [هاڻي سري لنڪا]ـ 10 آڪٽوبر 2000، ڪولمببو، سري لنڪا)[1]،سندس پورو نالو ڪماري شيريمائو رتواتي دياس بندرانائڪي آهي، ۽ کيس سيريماوا آر.ڊي.بندرانائيڪي نالي سان پڻ سڏيو ويندو آهي.[2] 1960 ۾ دنيا جي سڀ کان پهرين عورت وزيراعظم بڻي هئي،[3][4][5][6] جڏهن هو 1960 ۾ سري لنڪا جي وزيراعظم (ان دور ۾ سيلون جي حڪمران) بڻجي وئي هئي.[7][1] هو سري لنڪا جي سياستدان هئي. هوءَ دنيا جي پهرين عورت وزيراعظم طور سڃاتي وڃي ٿي.[7] هن ٽن دورن: 1960کان1965 ، 1970کان1977 ۽ 1994کان2000 تائين خدمتون ڏنيون.

سريماوو بندرانائڪي 1960 ۾

هوءَ هڪ اميراڻو ڪُٽنب ۾ پيدا ٿي هئي، بندرانائيڪ ڪيٿولڪ، انگريزي ميڊيم اسڪولن ۾ تعليم حاصل ڪئي، پر هيءُ ٻُڌسٽ رهي ۽ سنهالا ٻولي سان گڏوگڏ انگريزي پڻ ڳالهائيندي هئي. سيڪنڊري اسڪول مان گريجوئيشن ڪرڻ تي، پنهنجي شادي ۽ خاندان پرورش کان اڳ هن مختلف سماجي پروگرامن ۾ ڪم ڪيو. هيءَ پنهنجي مڙس ايس ڊبليو آر ڊي بندرانائڪ[1] سان گڏجي مهماندارڻ (هوسٽيس) بڻجي کيڏندي، جيڪو سياست ۾ شامل هو ۽ بعد ۾ وزيراعظم ٿيو، هن هڪ غير رسمي صلاحڪار جي حيثيت سان سندس اعتماد حاصل ڪيو هيو. هن جو سماجي ڪم سري لنڪا جي ڳوٺاڻي علائقن ۾ عورتن ۽ ڇوڪرين جي زندگين کي بهتر بڻائڻ تي ٻڌل هيو. 1959 ۾ پنهنجي مڙس جي قتل کانپوءِ، بندارانائڪي سياست ۾ داخل ٿي، سري لنڪا جي فريڊم پارٽي جي چيئروومين بڻجي وئي. هن جولاءِ 1960 جي اليڪشن ۾ ڪاميابي جي لاءِ پارٽي جي قيادت ڪئي.

سريماوو بندرانائڪي 1981 ۾

بندرانائڪي بئنڪنگ، تعليم، صنعت، ميڊيا ۽ واپار جي شعبن ۾ تنظيمن کي قومي قبضي ۾ وٺي سيلون جي اڳوڻي برطانوي ڪالوني کي سوشلسٽ ريپبلڪ ۾ سڌارڻ جي ڪوشش ڪئي. انتظامي ٻولي کي انگريزي کان سنھالا ۾ تبديل ڪرڻ سان، ھن مقامي تامل آبادي، ۽ اسٽيٽ تاملن، جيڪي 1948 جي سٽيزن ايڪٽ تحت بي وطن ٿي ويا ۾ ڳڻتي کي وڌايو. بندرانائيڪ وزيراعظم طور پهرين ٻن مُدن دروان، ملڪ وڏي مهانگائي (افراط زر) ۽ ٽيڪس، سندس سنهالي قوم پرست پاليسين جي سبب سنهالين ۽ تامل آبادين جي وچ ۾ عوام کي کاڌو کارائڻ جي درآمد تي انحصار، وڏي بيروزگاري، ۽ مخالفت (پوليرائيزيشن) جي آزار ۾ ورتل هيو.

ان آزار کان بچندڙن 1962 ۾ بغاوت جي ڪوشش ڪئي ۽ 1971 ۾ بنياد پرست نوجوانن جي بغاوت تي قابو پاتو ويو، ان سان 1972 ۾ هن هڪ نئين آئيني مسودو جي جوڙجڪ ۽ سري لنڪا جي جمهوريت جي قيام جي نگراني ڪئي. 1975 ۾، بندرانائڪي آخرڪار عورتن ۽ ٻارن جي معاملن جي سري لنڪا واري وزارت بڻجڻ سان ئي، سري لنڪا ڪابينا ۾ پڻ خدمتون ڏيندڙ پهرين عورت مقرر ڪيو ويو. بندرانائڪي جي دور حڪومت ۾ قومي سطح تي گهٽ ۾ گهٽ معاشي ترقي جي نشاندهي ڪئي وئي. هن غير لاڳاپيل قومن ( Non-Aligned Nations) جي ۾ مذاڪرات ڪار ۽ اڳواڻ جي حيثيت سان هن ٻاهرين ملڪ پڻ هڪ وڏو ڪردار ادا ڪيو.

شروعاتي زندگي (1916-1940)

سنواريو
 
The Mahawalatenne family, including Mahawalatenne Rate Mahattaya (back row right) and Agnes Mahawalatenne (née Ellawala, front row right), the maternal grandparents of Sirima Ratwatte.

بندرانائڪي 17 اپريل 1916ع تي رتناپور ۾ ايلوالا والواوا ۾، برطانوي سري لنڪا ۾ پيدا ٿي هُئي.[8] [9] ھن جي ماءُ روزالند ھلادا مهولاتين ڪماري[10]، هڪ مشھور آيورويدڪ فزيشن هئي[11]، ۽ ھن جو پيءُ بارنس رتواتي هڪ سياستدان ھو. هن جو نانو، مهاولتين، ۽ بعد ۾ سندس پيءُ، بالنگوڊا جي راتي مهاتمايا جي حيثيت سان ديسي نمبردار يا مکيه طور ڪم ڪيو.[12]

وفات

سنواريو

هن 10 آڪٽوبر 2000، تي 84 سالن جي ڄمار ۾ ڪولمببو، سري لنڪ وفات ڪئي.[13]

حوالا

سنواريو
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 "Sirimavo Bandaranaike | Biography & Facts". Encyclopedia Britannica. حاصل ڪيل 2020-11-26. 
  2. ↑ "Sirimavo Bandaranaike". Britannica Presents 100 Women Trailblazers. حاصل ڪيل 2020-11-26. 
  3. ↑ Pruitt, Sarah. "7 Women Leaders Who Were Elected to Highest Office". HISTORY. حاصل ڪيل 2020-11-26. 
  4. ↑ "Sirimavo Bandaranaike | The World's First Female Prime Minister's Official Website". Sirimavo Bandaranaike | The World's First Female Prime Minister. حاصل ڪيل 2020-11-26. 
  5. ↑ Rettie, John. "Obituary: Sirima Bandaranaike". the Guardian. حاصل ڪيل 2020-11-26. 
  6. ↑ "Sirimavo Bandaranaike | Wikigender". حاصل ڪيل 2020-11-26. 
  7. ↑ 7.0 7.1 "Sirimavo Bandaranaike". The Economist. 19 October 2000. https://www.economist.com/obituary/2000/10/19/sirimavo-bandaranaike. Retrieved 21 July 2020. 
  8. ↑ Thompson, Clifford (2001). Current biography yearbook, 2001. Internet Archive. New York : H.W. Wilson. https://archive.org/details/currentbiography1961thom. 
  9. ↑ "Centennial retrospection | Daily News". web.archive.org. حاصل ڪيل 2020-11-26. 
  10. ↑ "“Stateswoman” Sirimavo made history as the world’s first woman prime minister - Daily Mirror - Sri Lanka Latest Breaking News and Headlines". web.archive.org. حاصل ڪيل 2020-11-26. 
  11. ↑ "Feature". web.archive.org. حاصل ڪيل 2020-11-26. 
  12. ↑ "REMEMBERING DR. SIVALI RATWATTE". web.archive.org. حاصل ڪيل 2020-11-26. 
  13. ↑ Dugger, Celia W. (2000-10-11). "Sirimavo Bandaranaike of Sri Lanka Dies at 84; First Woman Premier (Published 2000)" (en-US ۾). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2000/10/11/world/sirimavo-bandaranaike-of-sri-lanka-dies-at-84-first-woman-premier.html. 

ٻاهريان ڳنڍڻا

سنواريو
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=سريماوو_بندرانائڪي&oldid=295986" تان ورتل