روشن آرا باغ جو هڪ منظر
قسم مغل باغ
جڳهه دهلي، ڀارت
مڪانيت 28°40′23″N 77°11′52″E / 28.67306°N 77.19778°E / 28.67306; 77.19778
ايراضي 57.29 acre (23.18 ha)
باني روشن آرا بيگم
مالڪ اتر دهلي ميونسپل ڪارپوريشن
روشنارا بيگم جي مقبري جو سامهون ۽ کاٻي پاسي وارو نظارو
روشنارا جي قبر باروديءَ اندر

روشن آرا باغ هڪ مغل دور جو باغ آهي، جيڪو روشنارا بيگم، مغل شهنشاهه شاهجهان جي ٻي ڌيءَ، تعمير ڪرايو هو. اهو شڪتي نگر ۾ ڪملا نگر ڪلاڪ ٽاور ۽ دهلي يونيورسٽي جي اتر ڪيمپس جي ويجهو آهي. هي دهلي جي سڀ کان وڏي باغن مان هڪ آهي جنهن ۾ مختلف قسم جا ٻوٽا آهن، جن مان ڪجهه جاپان مان درآمد ڪيا ويا آهن. حقيقت باغ جي اندر واري ڍنڍ کي سياري ۾ لڏپلاڻ ڪندڙ پکي ايندا آهن ۽ پکين کي ڏسڻ لاءِ مشهور ماڳ آهي.

باغ جي ٻنهي پاسن کان گلن جي ٻوٽن سان هڪ بلند واهه آهي. اڄڪلهه باغ ۾ اڇي سنگ مرمر جو تختو آهي، جيڪو شهزادي روشنارا جي ياد ۾ ٺهيل آهي، جيڪا 1671ع ۾ وفات ڪري وئي ۽ کيس اتي دفن ڪيو ويو.

پنجابي دروازو مقبري کان اٽڪل 200 ميٽر اوڀر طرف آهي.

باغ ۽ اندر مقبرو روشنارا بيگم 1650ع ۾ ٺهرايو هو. سندس مقبرو ئي واحد اڏاوت آهي، جيڪا باغ جي اصل شڪل ۾ رهي ٿي.[1]

هي باغ مغل شهنشاهه شاهجهان جي ڌيءَ روشنارا بيگم جو تحفو هو.[2]

روشنارا جو اقتدار ۾ اڀرڻ تڏهن شروع ٿيو جڏهن هن پنهنجي پيءُ ۽ دارا شڪوه پاران اورنگزيب کي مارڻ جي سازش کي ناڪام بڻائي ڇڏيو. تاريخ موجب شاهجهان خانداني بحران کي پرامن طريقي سان حل ڪرڻ لاءِ اورنگزيب کي دهليءَ اچڻ جي دعوت جو خط موڪليو. حقيقت ۾، جيتوڻيڪ، شاهجهان اورنگزيب کي پڪڙڻ، قيد ڪرڻ ۽ مارڻ جو منصوبو ٺاهيو، ڇاڪاڻ ته هن پنهنجي ٽيون پٽ کي تخت لاء هڪ سنگين خطرو سمجهيو. جڏهن روشنارا کي پنهنجي پيءُ جي سازش جي خبر پئجي وئي، تڏهن هن اورنگزيب ڏانهن هڪ قاصد موڪليو، جنهن ۾ سندن پيءُ جا اصل ارادا بيان ڪيا ويا ۽ اورنگزيب کي خبردار ڪيو ويو ته هو دهليءَ کان پري رهي. پادشاهه بيگم جي لقب سان جيئن هن پنهنجي مخالف دارا جي حمايت ڪئي شڪوه. روشنارا، جيڪا مسلسل اورنگزيب جي پٺڀرائي ڪندي هئي ۽ سندس ڀروسي جوڳي ۽ صلاحڪار هئي، ان کي پادشاه بيگم جي آفيس ۾ لڳايو ويو هو.

ان وقت کان وٺي، روشنارا کي سلطنت ۾ سڀ کان وڌيڪ طاقتور ۽ اعليٰ عورت سمجهيو ويندو هو. کيس نشان جاري ڪرڻ جو حق پڻ ڏنو ويو. هي غير معمولي استحقاق صرف انهن کي اجازت ڏني وئي هئي جيڪي شاهي حرم ۾ اعلي درجي تي هئا. هوءَ هڪ منسبدار طور مقرر ڪئي وئي، شهنشاهه جي فوج ۾ هڪ اعليٰ عهدو جيڪو سندس حڪمراني کي لاڳو ڪرڻ ۽ سندس اختيار کي برقرار رکڻ لاءِ استعمال ڪيو ويو، خاص ڪري سندس غير موجودگيءَ دوران.

1667/8 ۾، روشنارا جو دور سلطنت جي حقيقي گڏيل حڪمران جي حيثيت سان ختم ٿي ويو. هن جي دشمنن جلد ئي هن جي مالي ۽ اخلاقي خرابي جي عملن کي اورنگزيب جي نوٽيس ۾ آندو. پاڻ هڪ تمام سخت مسلمان هو، اورنگزيب روشنارا جي آزادانه طرز زندگي ۽ هن جي لالچي طبيعت تي ڪاوڙيو. دهليءَ واپسيءَ تي، هن روشنارا جا اختيار کسي ڇڏيا، کيس پنهنجي درٻار مان نيڪالي ڏني. ان کان پوءِ هن هڪ ملڪي محلات جي باغ کي ڪم ڪيو ته جيئن سياست کان رٽائر ٿي وڃي ۽ هڪ پرهيزگار ۽ اڪيلائي واري زندگي گذاري.

1922ع ۾ انگريزن پاران هتي ٺهيو ۽ سر سوڀا سنگهه جي ٺيڪي تي آيل روشن آرا ڪلب 22 ايڪڙن تي پکڙيل آهي.[3] 1927ع کان وٺي روشنارا ڪلب گرائونڊ ۾ فرسٽ ڪلاس ڪرڪيٽ کيڏيو وڃي ٿو،[4] جنهن تي هاڻي فلڊ لائيٽون لڳل آهن. ڪلب کي هندستان ۾ ڪرڪيٽ ڪنٽرول بورڊ (BCCI) جي جنم ڀومي سمجهيو ويندو آهي. آزاديءَ کان پوءِ ڪرڪيٽ جا منتظمين هڪ پراڻي چمني جي اڳيان گڏ ٿيا ۽ هندستاني ڪرڪيٽ جي اداري جا ٻج پوکيا.[5]

ٽرانسپورٽ

سنواريو

اهو دهلي ميٽرو جي ريڊ لائن تي پل بنگش ميٽرو اسٽيشن طرفان خدمت ڪئي وئي آهي. اهو گرين ٽرڪ روڊ تي نيشنل هاءِ وي 1 جي ويجهو واقع آهي

پڻ ڏسو

سنواريو
  • دهليءَ ۾ لال بنگلا ، لال ڪنور جي مزار، شاهه عالم II جي ماءُ (1759-1806) ۽ سندس ڌيءَ بيگم جان.
  • لال دروازو ، شير شاهه سوري جي دهلي جي ٻاهرئين ديوار جو اُتر دروازو. خوني دروازي جي نالي سان پڻ سڃاتو وڃي ٿو.
  1. Asher, Catherine B. (1992-09-24). Architecture of Mughal India. Cambridge University Press. pp. 203. doi:10.1017/chol9780521267281. ISBN 978-0-521-26728-1. http://dx.doi.org/10.1017/chol9780521267281. 
  2. "Roshanara Bagh Delhi | How to Reach & History". www.tourmyindia.com. حاصل ڪيل 2021-09-27. 
  3. "Welcome to Roshanara Club Ltd Estd. 1922". Roshanara Club. وقت 1 March 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 9 December 2014.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  4. "First-Class Matches played on Roshanara Club Ground, Delhi". CricketArchive. حاصل ڪيل 9 December 2014. 
  5. "Welcome to Roshanara Club Ltd Estd. 1922". Roshanara Club. وقت 1 March 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 9 December 2014.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)