دوريہ شفيق [1] ‎ 14 ڊسمبر 1908-20 سيپٽمبر 1975) ھڪ مصري فيمينسٽ ، شاعر ۽ ايڊيٽر ھئي، ۽ 1940 جي وچواري مصر ۾ عورتن جي آزاديءَ واري تحريڪ جي پرنسپل اڳواڻن مان ھڪڙي ھئي.[2] سندس ڪوششن جو وڃو نتيجو ، مصري عورتن کي ووٽ ڏيڻ جو حق ڏنو ويو مصري آئين پاران.

Doria Shafiq
درية شفيق
پيدائش 14 ڊسمبر 1908
تانتا ، مصر
وفات 20 سيپٽمبر 1975(1975-09-20) (aged 66)
قاهره
قوميت مصري
پيشو ليکڪ ، فيمينسٽ ، انقلابي

ابتدائي زندگي

سنواريو

دوريہ شفيق 14 ڊسمبر 1908 تي احمد چافڪ ۽ رتيبا ناصف ٽانتا ، مصر ۾ ڄائي.[3][4] :3 هن ٽانٽا ۾ هڪ فرانسيسي مشن پرائمري اسڪول ۽ ٽانٽا ۾ چوڪرين جي هڪ ٽانٽا سيڪنڊري اسڪول ۾ تعليم حاصل ڪئي 16 سالن تائين پوءِ قاهره ۾ پڙهائي وئي 2 سالن جي ثانوي تعليم جي مطالعي لاءِ بيڪالوريا. 18 سالن جي عمر ۾ هوءَ پهرين مصري چوڪرين مان هڪ ٿي وئي جنهن ثانوي اسڪول جي بيڪالوريا جي ڊگري حاصل ڪئي. هن کي نوازيو ويو هڪ اسڪالرشپ مصري وزارت تعليم پاران پيرس جي سوربون يونيورسٽي ۾ پڙهائڻ لاءِ. هن سوربون ۾ فلسفي ۾ پي ايڇ ڊي لاءِ پڻ اياس ڪيو.[5] هن ٻہ مقالا لکيا ، هڪ رڳو انڪار ڪندي رھندو مفيد مقصدن کي عام طور تي قديم مصري فن سان نيل آهي ،، تسليم ٿيل عورتن جي برابر حقن بابت بحث ڪندي. هوءَ کيس پي ايڇ ڊي (ڊاڪٽريٽ ڊي ايٽ) سان نوازيو ويو اعليٰ قابليت سان (قابل ذڪر معزز). 1935 ۾ ۽چوڪريءَ جي حيثيت ۾ مصر ۾ ، ھن ھڪ خوبصورتي مقابلي ۾ داخل ٿي ، جنھن تڪرار کي جنم ڏنو.[3]

پئرس ۾ ھجڻ دوران ، شفيق نوريالدين رگائي سان شادي ڪئي ، جيڪو قانون جو شاگرد ھو جيڪو پڻ اسڪالرشپ تي ھو ۽ پنھنجي پي ايڇ ڊي جي ڊگري ڪري رھيو آھي.

ڪيريئر ۽ سرگرمي

سنواريو

1940 ۾ فرانس کان مصر موٽڻ تي ، شفيق اميد ڪئي ته پنھنجي ملڪ جي نوجوانن جي تعليم ۾ حصو وٺندي ، پر قاهره يونيورسٽي جي ادب جي فيڪلٽي جي ڊين انھيءَ تدريسي پوزيشن کي انھيءَ سبب رد ڪري ڇڏيوڏيو ته ھوءَ ”ڏاڊي لبرل“ ھئي.[5]

1945 ۾ ، اcessڪلهه شييوڪر ، مصر جي ان وقت جي اڳوڻي بادشاهه فواد اول جي پهرين زال ، شفيق کي پيش ڪئي لا اي فيم نوويل جي ايڊيٽر ان چيف جي حيثيت ، هڪ فرانسيسي ثقافتي ۽ ادبي ميگزين ملڪ جي اشرافيه کي خطاب ڪندي. شفيق پوزيشن قبول ڪئي ، ۽ 1947 ۾ شييوڪر جي موت سان ، رسالي جي مڪمل ذميواري ورتي ، بشمول ان جي ماليات جي. هن جي هدايت هي لا فيم نوويلي علائقائي حيثيت حاصل ڪئي. 1945 ۾ پڻ ، شفيق فيصلو ڪيو ته ھڪڙو عربي رسالو شايع ڪيو وئي ، بئنٽ ايل نيل (Daughter of Nile) ، جنھن جو مقصد مصري عورتن کي تعليم ڏيڻ ۽ انھن جي مدد ڪرڻ ھو ته اھي پنھنجي خاندان ۽ پنھنجي سماج ۾ بھترين اثرائتو ڪردار ادا ڪن.[6][7] پهريون مسئلو نومبر 1945 ۾ نڪتو ۽ تقريبا فوري طور تي وڪرو ٿي ويو.

1948 ۾ شفيق ٺاھيو بينٽ ايل نيل يونين عورتن جي بنيادي سماجي مسئلن کي حل ڪرڻ ۾ مدد ڏيڻ ۽ پنھنجي ملڪ جي پاليسين ۾ انھن جي شموليت کي يقيني بڻائڻ لاءِ.[8] يونين سان ملڪ ۾ انھيءَ مقصد لاءِ مرڪز قائم ڪري ، اڻپڙھائيءَ جي خاتمي لاءِ پڻ ڪم ڪيو ، روزگار آفيس ۽ ڪم ڪندڙ عورتن لاءِ ڪيفيٽريا قائم ڪيا.

طوفان پارليامينٽ

سنواريو

فيبروري 1951 ۾ ، هوءَ چڱي طرح 1500 عورتن کي گڏ ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي وئي مصر جي معروف فيمينسٽ گروپن (بينٽ ايل نيل ۽ مصري فيمينسٽ يونين ) مان. هن ماڻهن جو هڪ مارچ منظم ڪيو جنهن پارليامينٽ کي چئن ڪلاڪن تائين روڪي theyڏيو جڏهن اهي اتي گڏ ٿيا هڪ مطالبن جي سلسلي سان گڏ خاص طور تي عورتن جي سماجي اقتصادي حقن سان لااپيل. مفيد عبدالرحمان کي شفيق جو دفاع ڪرڻ لاءِ عدالت ۾ چونڊيو ويو.[9][3] جڏهن ڪيس ٽرائل ۾ ويو ، بنت النيل جا ڪيترائي حامي عدالت جي ڪمري ۾ حاضر ٿيا ، ۽ جج ڄاڻي اڻڄاتل مدي تائين ملتوي ڪري ڏي.[10]

بهرحال ، سينيٽ جي صدر کان واعدو وٺڻ جي باوجود ، عورتن جي حقن ۾ ڪا بهتري نه آئي.[3]

عورت فوجي يونٽ

سنواريو

1951 ۾ ، شفيق ”ناتر جي ڌيءَ جو يونيفارم ٿيل نيم فوجي يونٽ“ شروع ڪيو. جنوري 1952 ۾ ، هن پنهنجي ميمبرن جي هڪ برگيڊ جي واڻي ڪئي بارڪليز بينڪ جي هڪ شاخ کي گهيرو ڪرڻ ۽ بند ڪرڻ لاءِ ، جيتوڻيڪ هن کي پوليس گرفتار ڪيو جڏهن مظاهرو ”گھرندڙ“ بڻجي ويو.[3]

ڪيل نيل پارٽي

سنواريو

1952 جي مصري انقلاب کان پوءِ ، ڊوريا شفيق حڪومت کان درخواست ڪئي ته بينٽ النيل کي سياسي پارٽي طور تسليم ڪيو وڃي ، ڊوريا شفيق پاڻ ان جي صدر ٿي ، جنهن کي حڪومت قبول ڪيو.

پهرين بک هڙتال

سنواريو

12 مارچ 1954 تي ، ڊوريا شفيق پريس سنڊيڪٽ ۾ اٺن ڏينهن جي بک هڙتال ڪئي ، احتجاج ڪندي هڪ آئيني ڪميٽي ٺاهڻ تي جنهن ۾ عورتون نه هيون.[11] هن پنهنجي هڙتال ختم ڪئي هڪ تحريري بيان حاصل ڪرڻ تي ته صدر نجيب هڪ آئين لاءِ پرعزم آهي جيڪو عورتن جي حقن جو احترام ڪري ٿو.

ووٽ ڏيڻ جو حق

سنواريو

ڊوريا شفيق جي ڪوششن جي نتيجي ۾ ، عورتن کي ووٽ ڏيڻ جو حق 1956 جي آئين تحت ڏنو ويو ، پر ان ۾ بہ ھڪ شرط سان ، ته انھن کي پڙھيل ھجڻ گھرجي ، جيڪو مرد جي ووٽنگ لاءِ لازمي شرط نه ھو.

هن جي گهر جي گرفتاري کانپوءِ ڊوريا شفيق هڪ اڪيلائي واري زندگي گذاري ، ايستائين جو جڏهن هن جي حرڪت تي پابندي نه هئي. هن پنهنجا آخري سال پڙهائي ، ۽ لکڻ ۾ گذاريا. هوء آئي 1975 ۾ هن جي بالڪوني مان گرڻ کانپوءِ هن جي موت.[7] نيو يارڪ ٽائمز افسوس ڪيو آهي ته هن جي موت جي خبر نه ڇپجي ۽ آخرڪار ڇپجي 2018 ۾.[3]

14 ڊسمبر ، 2016 تي ، گوگل ليکڪ لاءِ هڪ Doodle وقف ڪيو سندس 108 هين سالگره جي موقعي تي. ڊيڊل عرب دنيا جي سني ملڪن تائين پھچي ويو.[12] 2018 ۾ ، دي نيويارڪ ٽائمز شايع ڪيو هڪ دير سان ڏنل تعارف سندس لاءِ.[3]

 

  1. Also spelled as Durriyyah Shafīq.
  2. Judith E. Tucker (2008). "Shafiq, Durriya (1908-1975)". in Bonnie G. Smith. The Oxford Encyclopedia of Women in World History. Volume 4: Seton-Zia. Oxford University Press. pp. 27–8. ISBN 978-0-19-514890-9. https://books.google.com/books?id=EFI7tr9XK6EC&pg=RA3-PA27. 
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 "Overlooked No More: Doria Shafik, Who Led Egypt's Women's Liberation Movement" (en-US ۾). The New York Times. 2018-08-22. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2018/08/22/obituaries/doria-shafik-overlooked.html.  حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  4. Nelson, Cynthia (1996). Doria Shafik, Egyptian feminist : a woman apart. Gainesville, Fla.: University Press of Florida. ISBN 0-8130-1455-7. OCLC 34514021. https://www.worldcat.org/oclc/34514021. 
  5. 5.0 5.1 Cynthia Nelson (Fall 1986). "The Voices of Doria Shafik: Feminist Consciousness in Egypt, 1940-1960". Feminist Issues 6 (2): 15–31. doi:10.1007/BF02685640.  حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; name "femis" defined multiple times with different content
  6. "Bint al-Nil Journal". digitalcollections.aucegypt.edu. حاصل ڪيل 4 May 2018. 
  7. 7.0 7.1 Kheir, Mohammed. "Durriya Shafiq: Rebellious Daughter of the Nile". Al-Akhbar. وقت 21 September 2015 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 31 August 2015.  حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  8. Nadje S. Al Ali. "Women's Movements in the Middle East: Case Studies of Egypt and Turkey" (Report). SOAS. حاصل ڪيل 21 September 2014. 
  9. Cynthia Nelson (1996). Doria Shafik Egyptian Feminist : A Woman apart. American Univ in Cairo Press. pp. 169–176–. ISBN 978-977-424-413-1. https://books.google.com/books?id=qGy0OIUH2RkC&pg=PA173. 
  10. Anne Commire; Deborah Klezmer (2002). Women in World History: Schu-Sui. Yorkin Publications. ISBN 978-0-7876-4073-6. https://books.google.com/books?id=jUAOAQAAMAAJ. 
  11. Tadros, Mariz (March 1999). "Unity in Diversity". Al-Ahram. http://weekly.ahram.org.eg/1999/421/li1.htm. 
  12. "Doria Shafik's 108th Birthday". 14 December 2016. https://www.google.com/doodles/doria-shafiks-108th-birthday.