ازبڪستان: جي ورجائن ۾ تفاوت

”مون کي حياتيءَ ۾ پهريون ڀيرو -ازبڪستان- وڃڻ جو موقعو مليو ۽ ڪانفرنس وقت، تاشقند، سمرقند ۽ فرغانه جا شهر به ڏٺم. -ان- بعد مون پنهنجي ذاتي انتظام ۽ اهتمام سان سمرقند (ٻيهر)، سبز شهر، شهر ڪتاب، شهر ڪرشي، بخارا، اورگنج ۽ خيوا جا شهر ڏٺا. جتان اڀرندي -اتر- طرفان هليس ۽ سڄي ملڪ مان سفر ڪري الهندي ڇيڙي تي خيوا ۾ پهتس. -تاشقند- وڏي ۾ وڏو ماڊرن شهر آهي، جنهن جهڙو صاف، ڪشادو ۽ وڏين شاهي عمارتن وارو شهر، -پاڪستان- ۽ هندستان ۾ ڪونهي، البت -اسلام- -آباد- وڌيڪ بهتر پلاننگ سان -تاشقند- سان ڪلهو هڻي سگهي ٿو. -ازبڪستان- ۾ جبلن جون وڏيون قطارون آهن، -جن- مان سون نڪري ٿو. جتان ڪجهه سال اڳ نوي ملين ڊالرن جو سون ڪڍيو ويو ۽ وڪيو ويو. پئٽرول ۽ گئس جا بي انداز وڏا ذخيرا آهن. زراعت ۾ وڏي ۾ وڏو فصل ”پنبه“ (ڪپهه) جو آهي. -تاشقند- کان وٺي خيوا تائين (سواءِ ريگستاني علائقن جي) وونئڻ نظر آيا. اڃا ڪن ڀاڱن ۾ ڦُٽيون هيون ۽ ماڻهن پئي چونڊيون. -بخارا- کان خوارزم صوبي تائين -ٿر- مثل ڳاڙهاڻ مائل واريءَ وارو وڏو ريگستان آهي، جنهن کي ”قلز ڪم“ (ڳاڙهي واري) ريگستان سڏجي ٿو. -ان- ۾ گئس جا وڏا ذخيرا آهن. خوارزم جي (اتر اوڀر) ٻئي طرف ڪاراڻ مائل واري آهي ۽ -ان- کي ’ڪار ڪم‘ (ڪاري واري) ريگستان چون. سڀ ميوا (انگور، صوف، آڙو، زردالو، ڏاڙهون وغيره) ٿين. وڏو ڪارو ڪانءُ عام آهي. اسان واري ڪٻر به آهي، جنهن کي ”پاڪستاني مينا“ چون. سندن خيال ۾ ڪٻرون -پاڪستان- مان ٿيون اچن. باغن ۽ وڻن ۾، ٻاهر توڙي شهرن ۾ شڪڪا پکيءَ جو راڄ آهي. هيءُ پکي ڪانءُ کان وڏو ۽ ڪجهه ڊگهي پڇ سان آهي ۽ پٺيءَ تي ڪارن اڇن کنڀن جا -پٽا- اٿس. مون اهو پکي پهريائين ڪوئيٽا جي باغن ۾ ويٺل ڏٺو ۽ بلوچيءَ ۾ -ان- کي ”شڪڪ“ چون. سڀ کان وڌيڪ ته -ازبڪستان- عقابن، بازن ۽ شڪرن جو ملڪ آهي ۽ اسان وٽ سنڌ ۾ اهي اتان ٿا اچن. سمرقند ۾ مانيءَ جي هوٽل تي ڪبابن وارن جي آڏو به اهڙا پکي ويٺا هئا. هڪ کي ٽنگ ۾ ڏور ٻڌل هئي، باقي ٻيو آزاد هو ۽ پئي گهميو. هتي قسمين قسمين ماکي ٿئي ٿي ۽ گهڻو ڪري سڀ جبلن مان اچي ٿي. -امام بخاري- جي يادگار تي اسان کي جيڪا دعوت کارايائون، -ان- ۾ ماکي به پيالن ۾ رکيائون. اها سفيد ماکي هئي. کائڻ سان ائين محسوس ٿيو، ڄڻ -ان- ۾ داڻ داڻ هئي، پر وڏي ڳالهه ته -ان- ۾ عطر واري سرهاڻ هئي. -بازار- ۾ -جتي- ڪٿي ماکيءَ جا دڪان هئا، پر اهڙي خوشبودار اڇي ماکي ڪٿي به ملي نه سگهي“. هن ملڪ سان -پاڪستان- جو هڪ تعلق اهو به آهي ته هندستان ۽ -پاڪستان- وچ ۾ 1965ع واري -جنگ- جي خاتمي لاءِ مشهور ”تاشقند ٺاهه“ به -ازبڪستان- جي شهر -تاشقند- ۾ ٿيو هو.<ref>[http://encyclopediasindhiana.org/article.php?Dflt=%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%AA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 ازبڪستان : (Sindhianaسنڌيانا)<!-- Bot generated title -->]</ref>