هالا: جي ورجائن ۾ تفاوت

ڊاٿل مواد شامل ڪيل مواد
م Bot: Migrating 4 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3250492 (translate me)
سنوار جو تَتُ ڪونهي
سِٽَ 1:
{{f}}
{{مبسس4}}
'''هالا''' [[سنڌ]] جي مشهور ۽ قديميپراڻن شهرن مان هڪ آهي. هالا جي ئي ويجھو [[ڀٽ شاهه]] لڳ [[هالا حويلي]]ءَحويليءَ ۾ [[سنڌ]] جي قومي شاعر [[شاههشاهہ عبدالطليفعبداللطيف ڀٽائي]]ءَ جو جنم ٿيو. هالا دستيهٿ جي هنرن جي مرڪز طور پڻ مقبول آهي.
 
==هالا پراڻا==
ھالا پراڻا، اوليائن ۽ بزرگن جو گهر، مولد ۽ مدفن رھيو آھي. جنھن سبب، ھر ڪو دعا جا داڻا چونڊڻ لاءِ، اوڏانھن پنڌ پوي ٿو. هالا پراڻا جي حوالي سان [[سنڌي ٻولي]]ءَ ۾ هي چوڻي پڻ مشهور آهي، '''دعا جا داڻا؛ هالا پراڻا'''.
<ref>http://books.sindhsalamat.com/book.php?book_id=366#18661</ref>
 
 
== ڀونءِ نگاري ==
ڀونءِ نگاريءَ پٽاندر هالن جي بيهڪ اتر ۾ ويڪرائي ڦاڪ "25 '9 °27 ۽ اوڀر ۾ ڊگھائي ڦاڪ "5 '19 °68 آهي. [[حيدرآباد]] کان 45 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي اتر ۾ '''هالا''' هن وقت ضلعي [[مٽياري]]ءَ جو هڪ تعلقو آهي. '''هالا نوان''' قومي شاهراه سان لڳو لڳ آهن جڏهن ته '''هالا پراڻا''' هالا نوان کان اٽڪل 3 ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي آباد آهن. قومي شاهراه سان لڳو لڳ هالا ۾ داخل ٿيڻ لاءِ چار دروازا آهن، جن کي باب نوح، باب طالب الموليٰ، باب غلام حيدر، ۽ باب جي نالي سان سڃاتو ويندو آهي.
 
== تاريخ ==
هاڻوڪن پراڻن هالن جي ڀرسان هڪ تلاءُ هوندو هو، جنهن جي ڀرسان هالا قوم پنهنجي رهڻ لاءِ ڳوٺ ٻڌايو، جنهن صورت ۾ ڪنڊ جي معنى آهي تلاءُ، انهيءَ ڪري ڳوٺ تي نالو پيو ”هالا ڪنڊي“ ان ڳوٺ جي بلڪل لڳ ”ٽوڙيء“ نالي ڳوٺ هو، جتي مخدوم نوح جا وڏا اچي آباد ٿيا هئا. مخدوم نوح به ان ڳوٺ ۾ ئي تولد ٿيو. هالا نوان مخدوم نوح جي اولاد مان مخدوم مير محمد 1140هه ۾ ٻڌايو، ڇاڪاڻ جو پراڻن هالن کي ٻوڏ جو خـطرو هو. نئين شهر تي ”مرتضى آباد“ نالو رکيو ويو، پر جيئن ته هي شهر ”هالا“ جو بدل هو، تنهنڪري هن تي عام نالو ” هالا نوان“ ۽ پراڻي شهر تي ” پراڻا هالا“ مشهور ٿي ويو.
 
== آمداچ رفتوڇ ==
هالن کي رسڻ لاءِ [[حيدرآباد]] ۽ نواب شاه [[درميان|وچم]] هلندڙ ڪوچ يا عام بسن تي سوار ٿي سگھجي ٿو. ان کان سواءِ ٻيو ڪو به ذريعو جهڙوڪ ريل رستو نه آهي. هالن ۾ اڃا تائين ٽانگا رائجهلندڙ آهن. ڪجھه عرصي کان چنگچي پڻ هالن جي رستن تي هلي رهي آهي.
 
== دستيهٿ جو هنر ==
 
=== جنڊيءَ جو ڪم ===
Line 20 ⟶ 25:
=== ڪاشيءَ جو ڪم ===
[[عڪس:Kashee.jpg|thumb|left|200px|ڪاشيءَ جو ڪم]]
ڪاشيءَ مان اڪثر شو پيس جوڙيا ويندا آهن. پر ڪاشي ۾ اصل ڪم ڪاشيءَ جِي سِرُن ۾ ٿيندو آهي. هالا جي مشهور نيري ڪاشيءَ جي سِرَ سڄي دنيا ۾ مشهور آهي. هالا ۾ [[مخدوم نوح]] جي مزار ۽ [[ڄامشورو|ڄامشوري]] ۾ واقع [[سنڌالاجي]]ءَ اندر ٿيل ڪم هالا جي ڪاشيءَ جو اعلىاعلا مثال آهن.
 
=== کاڌي ===
Line 28 ⟶ 33:
=== رلي ===
[[عڪس:Ralee.jpg|thumb|left|200px|رلي]]
رلي سموري سنڌ ۾ عام استعمال ڪئي ويندي آهي ۽ سڄي [[سنڌ]] ۾ ئي رليون ٺاهيون وينديون آهن. [[مگر|پر]] هالن ۾ رليءَ جو ڪم گھڻو ۽ تمام نفيس ڪيو ويندو آهي.
 
=== اجرڪ ===
Line 35 ⟶ 40:
=== سنڌي ٽوپي ===
[[عڪس:Sindhi-Topi.jpg|thumb|250px|سنڌي ٽوپيون]]
[[سنڌي]] ٽوپي جيتوڻيڪ سموري [[سنڌ]] ۾ پهري ويندي آهي، پر اتر [[سنڌ]] ۾ اها وڌيڪ عام آهي. [[سنڌي]] ٽوپي هالن جي دستيهٿ جي هنرن ۾ خاص اهميت رکي ٿي.
 
== ميونسپل نظام ==
هالن ۾ هن وقت تعلقهتعلقي حڪومت جو نظام قائم آهي، جنهن منجھه 4 يونين ڪائونسلون آهن. هالن جي ڪل آبادي 100،000 يعني هڪ لک آهي، جنهن جي اڪثريتگهڻائي [[سنڌي]] آهي.
 
 
Line 50 ⟶ 55:
[[زمرو:سنڌ جا شهر]]
[[زمرو:سنڌ جا شهر ۽ ڳوٺ]]
[[category:سنڌ]]
[[category:پاڪستان]]