محمد اقبال: جي ورجائن ۾ تفاوت
ڊاٿل مواد شامل ڪيل مواد
سنوار جو تَتُ ڪونهي ٽيگ: موبائل ايپ سنوار |
سنوار جو تَتُ ڪونهي |
||
سِٽَ 1:
[[عڪس:Iqbal Youth.jpg|thumb|
'''ڊاڪٽر علامه محمد اقبال''' 9 [[نومبر]] 1877ع تي [[پنجاب]] جي شهر [[سيالڪوٽ]] ۾ ڄائو. سندس والد جو نالو [[شيخ نور محمد]] هو. پاڻ [[ڪشميري خاندان]] سان تعلق رکندو هو. اقبال شروعاتي تعليم [[قرآن شريف]] جي حاصل ڪئي. ان کان پوءِ مشن هاءِ اسڪول ۾ داخل ٿيو. مري ڪاليج مان ايف اي جو امتحان پاس ڪيائين. پنجابي ايليٽ ڪلاس علامه اقبال کي [[پاڪستان]] جو ذهني باني يا مفڪر پاڪستان سڏائي ٿو، پر هُو گڏيل هندستان جو حامي هو. پاڻ اعلى پايي جو [[شاعر]] هو. هندستان جو مقبول ترين قومي گيت ”ساري جهان سي اڇا هندوستان همارا“ جو شاعر علامه اقبال آهي. پاڻ ڪيئي ڪتاب لکيائين جن ۾ [[بانگ درا]]، [[بال جبريل]]، [[شڪوه]]، [[جواب شڪوه]] ۽ ٻيا ڪيترائي ڪتاب مشهور آهن. علامه اقبال 21 [[اپریل]] 1938ع تي [[لاهور]] ۾ وفات ڪئي. سندس مقبرو [[بادشاهي مسجد]] لاهور جي ڀرسان واقع آهي.
شاعر مشرق علامه ڊاڪٽر محمد اقبال سيالڪوٽ ۾ 9 نومبر 1877ع ۾ پيدا ٿيو. هن جو تعلق ڪشميري -برهمڻ- خاندان سان هو، جيڪو خاندان سوا ٻه سئو سال پهرين -اسلام- قبول ڪري چڪو هو ۽ ڪشمير مان لڏي سيالڪوٽ ۾ اچي -آباد- ٿيو. سندس والد جو نالو شيخ نور محمد ۽ والده جو نالو -امام- بيبي هو. ننڍڙي اقبال کي ابتدائي -تعليم- لاءِ مڪتب ۾ ويهاريو ويو ۽ بعد ۾ 1883ع ۾ اسڪاچ مشن -بهائي- اسڪول ۾ داخل ٿيو، -جتي- کيس عربي ۽ فارسي علمن جي -تعليم- لاءِ سيد مير حسن جهڙو -استاد- ۽ رهبر مليو. 1899ع ۾ پنجاب يونيورسٽيءَ مان فلسفي ۾ ايم. اي ڪيائين ۽ ڪجهه عرصو اورنٽيئل ڪاليج ۽ گورنمينٽ ڪاليج لاهور ۾ (1903ع 1905ع) فلسفي ۽ -تاريخ- جو -استاد- رهيو. ”علم الاقتصاد“ سندس انهيءَ دور جي -تصنيف- آهي. 1905ع ۾ بئريسٽري لاءِ انگلينڊ ويو، سيپٽمبر 1905ع ۾ ٽرنٽي ڪاليج ڪيمبرج ۾ داخل ٿيو ۽ -جولاءِ- 1907ع ۾ گريجوئيشن ڪيائين. 12 -آگسٽ- 1907ع تي جرمن جي سومونڪ يونيورسٽيءَ ۾ داخلا ورتائين ۽ اتان ادب ۾ ڊي. لٽ جي ڊگري حاصل ڪيائين.
علامه اقبال -جولاءِ- 1908ع ۾ بئريسٽريءَ جو امتحان پاس ڪيو، ڪجهه مهينا يونيورسٽي ڪاليج لنڊن ۾ پروفيسر آرنلڊ جي وڃڻ کانپوءِ -ان- جي جڳهه تي عربيءَ جو -استاد- مقرر ٿيو، پوءِ گورنمينٽ ڪاليج لاهور ۾ فلسفي جو اسسٽنٽ پروفيسر مقرر ٿيو ۽ 1913ع تائين اها خدمت سرانجام ڏنائين. 1922ع ۾ حڪومت -برطانيا- سندس ادبي خدمتن جي سلسلي ۾ کيس ”سر“ جو خطاب ڏنو. 1928ع ۾ مدراس حيدرآباد ۽ علي ڳڙهه ۾ ليڪچر ڏنائين ۽ 27 سيپٽمبر 1931ع ۾ ٻي گول ميز ڪانفرنس ۾ شرڪت لاءِ لنڊن ويو، لنڊن ۾ قيام دوران مختلف انجمنن ۽ تقريبن ۾ شرڪت ڪرڻ کان سواءِ اسلامي ملڪن جي معزز شخصيتن سان ملاقاتون ڪيائين. -ٽين- گول ميز ڪانفرنس ۾ ارسٽو ٽولين سوسائٽيءَ جي اهتمام هيٺ لنڊن ۾ ”ڪيا مذهب ڪا امڪان هي“ جي موضوع تي تقرير ڪيائين. -ٽن- هفتن کانپوءِ -اسپين- جي سياحت لاءِ روانو ٿيو ۽ انهيءَ سياحت دوران ڪجهه -اردو- نظم لکيائين، -جن- ۾ مشهور نظم ”مسجد قرطبه“ به شامل آهي. 26 -جنوري- 1933ع تي -اسپين- مان واپسيءَ وقت پيرس پهتو ۽ 1933ع جي آخر ۾ -افغانستان- جو دورو ڪيائين. علامه صاحب 1935ع ۾ پنهنجي گهرواريءَ جي انتقال کانپوءِ بيمار رهڻ لڳو. انهيءَ ڪري وڪالت به ڇڏي ڏنائين. -ڀوپال- جي نواب سندس اها حالت ڏسي هن لاءِ 500 رپيا ماهوار وظيفو مقرر ڪيو. سندس هيٺيون تصنيفون (1) علم الاقتصاد (1903)، (2) تشڪيل جديد الاهيات اسلاميه، (3) -ايران- مابعد الطبيعيات ڪا ارتقا، (4)- اسرار خودي (فارسي)، (5)- رموز بيخودي (فارسي)، (6)- پيام مشرق (فارسي)، (7)- بانگ درا (اردو)، (8)- زبور عجمه (فارسي)، (9)- جاويد نامه (فارسي)، (10)- -بال- -جبريل- (اردو)، (11)- ضرب ڪليم (اردو)، (12)- پس چه بايد کرد، (13)- اي اقوام شرق، (14)- ارمغان حجاز (فارسي)، (15)- آئينه عجم (فارسي شاعرن جو انتخاب)، کانسواءِ علامه صاحب درسي ڪتاب به لکيا، اقبال جي استادن ۾ شڪارپور تعلقي جو علامه علي محمد ڪاڪيپوٽو به شامل هو. جنهن کيس فلسفي ۽ منتق جي -تعليم- ڏني.
علامه اقبال 21 -اپريل- 1938ع تي هن فاني دنيا مان لاڏاڻو ڪيو ۽ کيس -بادشاهي مسجد- لاهور جي دروازي ويجهو دفن ڪيو ويو. علامه صاحب جي مثنوين جو منظوم سنڌي ترجمو لطف -الله- -بدوي- ڪيو آهي.<ref>http://encyclopediasindhiana.org/article.php?Dflt=%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%A7%D9%84%20%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87%20%DA%8A%D8%A7%DA%AA%D9%BD%D8%B1</ref>
{{تحريڪ آزادي هند}}
| |||