|
'''ميڊياوڪي''' {{lang-en|MediaWiki}} هڪ [[سافٽويئر]] آهي جنهن جي ذريعي [[وڪي]] ويب سائيٽ جو انتظام ڪيو وڃي ٿو۔ وڪي ويب سائيٽ [[وڪيميڊيا فائونڊيشن]] جي اڪثر منصوبن ۾ زير استعمال آهي، انکان سواءِ ٻيون به گهڻيون ئي ويب سائيٽ آهن جيڪي ان سافٽويئر کي استعمال ڪن ٿيون۔ ميڊياوڪي کي دراصل [[وڪيپيڊيا]] جي ضرورتن جي تڪميل جي پيش نظر ترقي ڏني وئي هئي۔ ميڊياوڪي [[پي ايڇ پي]] ڪمپيوٽر جي ٻولي ۾ لِکيل آهي، ۽ [[گنو|GNU گنو]] اجازت جي تحت عام فائدي جي لاءِ مفت دستياب ۽ [[اوپن سورس|اوپن سورس (کليل ذريعو)]] آهي۔
==تاريخ ميڊياوڪيميڊيا وڪي==
میڈیاویکیميڊيا کاوڪي جو موجودہ [[برنامج]] [[دانيال ڪروڪر]] (Lee Daniel Crocker) نے اصلاً ویکیپیڈیاوڪيپيڊيا کےجي لیےلاءِ تحریرتحرير کیا تھا۔ڪيو جنوریهيو۔ جنوري 2001ء میں جب۾جڏنهن ویکیپیڈیاوڪيپيڊيا کاجوا آغاز ہوا توٿيو ته اسان وقت [[پرل]] زبان میں۾ تحریرتحرير شدہ ایکهڪ چھوٹاننڍو ویکیوڪي [[انجڻ]] UserModWiki ویکیپیڈیاوڪيپيڊيا کےجي زیرزير استعمال تھا۔هيو۔ اسان برنامج میں۾ تمام ویکیپیڈیاوڪيپيڊيا صفحاتصفحا متنیمتني املاف (text files) میں۾ جمع ہوتےٿيندا تھے،هيا، لیکنپر جلد ہیئي اسان برنامج کیجي محدوديت محدودیتسامهون سامنےاچي آگئی۔وئي۔ 2001ء کےجي وسطوچ میں۾ میگنسميگنس مانسکےمانسڪي (Magnus Manske) نے ویکیپیڈیاوڪيپيڊيا کےجي لیےلاءِ خصوصیخصوصي طور نئےنئون مصنع لطیفسافٽويئر (software) کیجي طرح ڈالیوڌي جوجيڪو UserModWiki کیجي جگہجڳهه لےوٺي سکے۔سگهي یہهي مصنع لطیفلطيف (سافٽويئر) [[پي ايڇ پي]] میں۾ لکھالکيو گیاويو تھاهيو اور۽ اپنیپنهنجي تمام معلومات [[مائي ايس ڪيو ايل]] [[ڊيٽابيس]] (database) میں اکٹھا۾ کرتاڪَٺي تھا۔ڪندو جنوریهو۔ جنوري 2002ء میں۾ انگریزیانگريزي ویکیپیڈیاوڪيپيڊيا کوکي اسان مصنعسافٽويئر لطیف پرتي منتقل کیاڪيو گیا،ويو، اور۽ اسان وقت تمام موجود ویکیپیڈیاؤںوڪيپيڊيائون پرتي بھیبه اسےانکي لاگو کردیالاڳو ڪيو گیا۔ويو۔
انانهن مختلف اصدارات کےجي متعدد نامنالا دیےڏنا گئےويا تھے جوهيا،جيڪي ارتقاء برنامج کےجي مختلف مراحلمرحلن کی نشاندہیجي کرتےنشاندهي تھے،ڪندا هيا، مثلاً برنامج PHP، مرحلہمرحلو دومٻيو اور۽ مرحلہمرحلو سوم۔ٽيون۔ مرحلہمرحلو دومٻيو مانسکےمانسڪي کاجو تیارتيار شدہ برنامج کو کہاکي گیاچيو جبويو، کہجڏنهن مرحلہته سوممرحلو دانیالٽيون بروکردانيال کےبروڪر جانبجي سےطرفان تحریرتحرير شدہ موجودہ میڈیاویکیميڊياوڪي برنامج کہلاتاچورائيندو ہے۔آهي۔
20 جون 2003ء کوتي وڪيميڊيا فائونڊيشن کےجي آغاز کاجو اعلان کیاڪيو گیا،ويو، اور۽ جولائیجولاءِ میں۾ ویکیپیڈیاوڪيپيڊيا کےجي ایکهڪ صارف دانیال(يوزر) میئردانيال نےميئر مرحلہ سوممرحلو میںٽيون تیار۾ تيار شدہ برنامج کاجو نامنالو میڈیاویکیميڊياوڪي تجویزتجويز کیا،ڪيو، یوںائين اسهن مصنعسافٽويئر لطیفجو کانالو نام میڈیاویکیميڊياوڪي منتخب ہوگیا۔ٿي ويو۔
اسهن برنامج کاجو شارہ ایرکايرڪ مولر نے ایکهڪ [[گل]] کیجي تصویرتصوير کوکي سامنےسامهون رکھرکي کرڪري تیارتيار کیا،ڪيو، یہهي شارہ دراصل 2003ء کےجي موسمگرميءَ گرماجي موسم میں۾ منعقد ہونےٿيڻ والےواري عالمیعالمي مقابلہمقابلي میں۾ ویکیپیڈیاوڪيپيڊيا کےجي نئےنئين شارہ کےجي طور پرتي پیشپيش کرنےڪرڻ لیےلاءِ بنایابڻايو گیاويو تھا۔ اسهو۔هن شارہ کوکي مقابلہمقابلي میں۾ تیسراٽيون مقام حاصل ہوا،ٿيو، چنانچہتنهنڪري اسےانکي میڈیاویکیميڊياوڪي کےجي شارہ کےجي لیےلاءِ منتخب کیاڪيو گیا،ويو، اور۽ دوسراٻيو مقام حاصل کرنےڪرڻ والےواري شارہ کوکي وڪيميڊيا ویکیمیڈیاجي کےلاءِ لیےجڏنهن جبکہته پہلاپهريون مقام حاصل کرنےڪرڻ والےواري شارہ کوکي ویکیپیڈیاوڪيپيڊيا کےجي لیےلاءِ منتخب کیاڪيو گیا۔ويو۔
[[سورج مکي]] کےجي پھولگل کےجي دونوںٻنهين جانبطرف مربع کیجي شکلشڪل میں۾ موجود قوسینقوسين میڈیاميڊيا ویکیوڪي کیجي اسهن نحو کےجي جانبطرف اشارہاشارو کرتےڪري ہیںٿي، جوجيڪو درون ویکیوڪي یعنیيعني ویکیوڪي کےجي ہی دیگرهي صفحاتٻين کےصفحن روابطجي کےرابطن اظہارجي کےاظهار لیےجي اختیارلاءِ کیااختيار گیاڪيو ہے۔ويو هيو۔
===تاریختاريخ اخراجہ===
میڈیاویکیميڊياوڪي کاجو اولیناولين اخراجہ 1.1 ہےآهي جسےجنهن دسمبرکي ڊسمبر 2003ء میں ۾ متعارف کرایاڪرايو گیاويو ہے،هيو، جبکہجڏنهن ته موجودہ مستحکممستحڪم اخراجہ 1.19 ہےآهي جوجيڪو مئیمئي 2012ء میں۾ شائع ہوا۔ٿيو۔
== وڌيڪ ڏسو ==
| 