پکي: جي ورجائن ۾ تفاوت

 

==فطرت جو توازن==

==جنسون ۽ قسم==

هيوم (Hume) پنهنجي ڪتاب، اسٽري فيڊرس (1872ع) ۾ پکين جا 2500 قسم ڄاڻايا آهن، جن جون 250 جنسون آهن. ايٽڪن (1872ع) ڪل 400 جنسون ٻڌايون آهن ۽ ساڳئي وقت ايٽس (Eates) سورلي جي سنڌ گزيٽيئر ۾ 426 جنسون ڄاڻايون آهن، جن مان 177 مڪاني ۽ باقي لڏي ايندڙ يا سانگي پکين جون آهن. مختصر طور سنڌ ۾ ٽن قسمن جا ’پيڻ‘، ٻه پيٽيئر (Cormorant)، ڇهه ٻگهه ۽ ڪانئرا، هڪ لاکي ڄاڃي، يارنهن سانهه، ڇويهه هنج ۽ بدڪون، سترنهن سرڻيون، عقاب ۽ ڳجهون، ڇهه ڪونجون، پنج تتر ۽ ڀؤنتريا، ڇهه ٻاٽيڀڙ، پنج باز، ٽيٽيهر، پلوور (Plover)، ڦوليارو، چيهو، ڪينو، ٽرن (Tern)، بي ايٽر (Bee eater)، ڪاٺ ڪٽو، ڪنگري، سانهڙو، چنڊول، سئنڊ مارٽن (Sand Martin)، وهيو، بلبل، کٽياڻي، شرائيڪ، (Shrike)، ٿرش (Thursh)، سئنڊپائپر (Sand Piper) وغيره قسم طور عام ملن ٿا. ڏاڙهيءَ واري ڳِجهه کيرٿر جي مٿانهن پٽن ۾ ملي ٿي. سنڌ ۾ جيڪي ٻاٽيڀڙ ملن ٿا، تن مان سواءِ ’ڳٽو‘ (Largepin tailed) ۽ امپيريل (Imperial) جي سڀ مڪاني آهن، چڪور سنڌ جي مٿانهن پٽن جو تتر آهي. هندستاني تلور، جيڪو اڳ ٿر ۾ عام هو. سو هاڻ ناياب آهي. هُوبارا تلور (Houbara Bustard) به ناياب ٿيندو وڃي. فلوريڪن (Florican) جيڪو سن 1875ع تائين عام هو، سو به ناياب ٿيندو پيو وڃي. سفيد هنج منڇر ۾ ملي ٿو. ڪومب بدڪ (Com Duck) به سنڌ جي ڏکڻ اوڀر ۾ ملي ٿي. ننڍڙو هنج ۽ آڙي (Clucking teal) پڻ سنڌ ۾ ڪڏهن ڪڏهن اچن ٿا. گولڊن آءِ (Golden eye) ۽ چيڪلو صرف ٻن جڳهين، اڀرندي ناري ۽ منڇر ۾ ملن ٿا. ڀؤنتريو هڪ موسمي پکي آهي، جيڪو حب نديءَ جي آسپاس رهي ٿو. عام ڀؤنتريو (Rain Quail) ڪچي جي علائقن ۾ رهي ٿو. مور، حيدرآباد ۽ ٿرپارڪر ضلعن ۾ عام ملي ٿو. واديءِ مهراڻ ٻگهن، سانهه، ڪانيئرن، ڪينو، پيڻ ۽ اگريٽس (Egrets) وغيره جي جنت آهي. هنن جي آنن لاهڻ جون جايون تباهه ٿي چڪيون آهن، ان سان گڏ شڪارين جي ڪري ڪيترا پکي منتشر به ٿي ويا آهن. صرف 15 قسمن مان 6 قسم نظر اچن ٿا. انهن مان اڪثر پکي ڌٻڻ وارن ٻوٽن ۾ ئي گذارو ڪن ٿا.