بازنطيني سلطنت: جي ورجائن ۾ تفاوت

'''بازنطيني سلطنت''' (Byzantine Empire ):-اوڀر- [[روم]] ۾ هڪ مشهور سلطنت، جنهن جي [[راڄڌاني|گاديءَ جي هنڌ]] جو نالو ”بازنطيم“ (Byzantium) هو.<ref>{{حوالو_ويب|url=https://sd.unansea.com/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%B7%D9%8A%D9%86-%D8%AC%D9%8A-%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA-%D8%B3%D9%86%DA%8C-%D8%AC%D9%8A-%DA%AF%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D8%A1-%D8%AC%D9%88/|title=بازنطين جي سلطنت: سنڌ جي گاديء جو. بازنطيني سلطنت جي گاديء جو نالو|website=sd.unansea.com|access-date=2020-10-20}}</ref> -ان- ڪري هي سلطنت بازنطيني مشهور ٿي. چوٿين صدي عيسويءَ ۾ جڏهن عظيم [[رومي سلطنت]] ٻن حصن ۾ ورهائجي وئي. هڪ حصو اولهه روم واري سلطنت ۽ ٻيو حصو -اوڀر- روم واري سلطنت سڏيو ويو، جيڪا بعد ۾ بازنطيني سلطنت سڏي وئي، اولهه روم واري سلطنت اڳتي هلي وري ڪيترين ننڍين بادشاهتن ۾ ورهائجي وئي، پر -اوڀر- روم واري يعني بازنطيني سلطنت ڪيترين صدين تائين قائم رهي. سن 330ع ۾ رومي شهنشاهه ڪانسٽنٽائين (Constantine) بازنطيم جو نالو بدلائي پنهنجي نالي سان -ان- تي [[قسطنطنيہ|قسطنطنيا]] (Contantonople) رکي ڇڏيو، جنهن جي معنيٰ ”ڪانسٽنٽائين جو شهر“ آهي. -ان- کانپوءِ انهيءَ شهر کي پنهنجي سلطنت جي گاديءَ جو هنڌ بڻائي ڇڏيائين، پر سن 1930ع ۾ -ترڪ- حڪومت، هن شهر جو نالو تبديل ڪري ”-[[استنبول]]-“ (Istanbul) رکي ڇڏيو. بازنطيني سلطنت ۾ جيڪي ملڪ شامل هئا، -تن- ۾ -[[اناطوليا|ايشيا- مائنر،مائنر]]، مصر،[[مصر]]، ٿريشيا ۽ [[يونان]] جا ڪجهه حصا اچي ٿي ويا. سن 395ع ۾ هيءَ سلطنت به ٻن حصن ۾ ورهائجي وئي، 500ع ۾ بلقان جي سلاوي قبيلن ۽ جرمنيءَ[[جرمني]]ءَ جي ونڊال قومن بازنطينين کي شڪست ڏيڻ لاءِ ڪيئي حملا ڪيا. شهنشاهه جسٽينن اقتدار سنڀاليو ته -ان- سان گڏ بازنطيني سلطنت وري عروج حاصل ڪيو، هن جي ملڪه (زال) ٿيوڊرا (Theodora) به هڪ لائق ملڪه طور سندس مدد ڪئي. جڏهن 527ع ۾ شهنشاهه جسٽينن وفات ڪئي ته -ان- سان گڏ وري بازنطيني سلطنت به لوڏن ۾ اچي وئي. ستين صديءَ جي شروعات ۾ هڪ طرف -اتر- واري لمباري (Lombardy) علائقي ۾ -آباد- قوم ۽ ايرانين ته ٻئي طرف عربن انهيءَ سلطنت تي هڪٻئي پويان حملا شروع ڪري ڏنا. نيٺ 643ع تائين فلسطين، مصر، -اتر- آفريڪا ۽ قبرص مسلمانن جي قبضي ۾ اچي ويا. اهڙيءَ طرح اها سلطنت ڪيترن ئي حصن ۾ ورهائجي ويئي ۽ رڳو يونان تائين محدود ٿي وئي.