سري لنڪا: جي ورجائن ۾ تفاوت
ڊاٿل مواد شامل ڪيل مواد
Indus Asia (بحث | ڀاڱيداريون) ٽيگ: 2017ع ذريعو سنوار |
غير ضروري مواد ختم ڪيو ويو |
||
سِٽَ 1:
{{Infobox country
|conventional_long_name = ڊيموڪرٽڪ
|common_name = Sri Lanka
|native_name = {{native name|si|ශ්රී ලංකා ප්රජාතාන්ත්රික සමාජවාදී ජනරජය|italics=off}}<br/>{{small|{{nobold|''Srī Lankā prajātāntrika samājavādī janarajaya''}}}}<br/>{{small|{{native name|ta|இலங்கை ஜனநாயக சோசலிச குடியரசு|italics=off}}}}<br/>{{small|{{nobold|''Ilaṅkai jaṉanāyaka sōsalisa kuṭiyarasu''}}}}
سِٽَ 91:
}}
'''سريلنڪا''' هڪ ايشيائي ملڪ آهي. ھي ملڪ ھندي وڏي سمنڊ ۾ [[ڀارت]] جي ڏاکڻي حصين کان ڌار پاڻي سان گھريل ھڪ ٻيٽ آھي.
==تعارف==
سريلنڪا يا شري لنڪا کي سلون
<center>کاري کيڙائو، مٿي مِٺي موٽيا<br>
سودو ڪن سون جو وڏا وهائو <br>
موتي جي مهراڻ جا، تن جا طاماعو <br>
سامونڊي سائو، لنڪا لوپي آيا. <br>(شاھ)</center>
دنيا جي نقشي ۾ سريلنڪا ڏسبو
سريلنڪا جي شھر [[ڪولمبو]] جي
▲ڪولمبو جي اولهه ۾ به هزار ٽي سؤ پنجاهه ميل پري مگديشو (سومالي لئنڊ) آهي. وچ ۾ ننڍن مالديو ٻيٽن کان سواءِ سمنڊ ئي سمنڊ آهي. ۽ اوڀر ۾ هڪ هزار اٺ سؤ پنجويهه ميلن کان پوءِ سنگاپور ٿو اچي.دنيا کان ايترو ڇڄيل هجڻ جي باوجود سريلنڪا ٻن هزار سالن کان دنيا ۾ مسالي، قيمتي پٿرن، هيرن جواهرن، لعلن ياقوتن کان مشهور آهي ۽ جهازن لاءِ سڻائو، وڻندڙ ۽ دلچسپ تڙ (Port) پئي رهيو آهي. هينئر ته سڀڪُجهه: نديون، نارا، ڍنڍون ڍورا، سمنڊ جبل، هر شيءِ نقشن تي ماپيل ۽ ميل آهي ۽ ٻين ڳالهين سان گڏُ جهازراني به گهڻي ترقي ڪئي آهي ۽ ڪابه جڳهه پري يا ڏکي ناهي. پر تعجب آهي ته پراڻي زماني ۾ جڏهن سجُ، چنڊُ تارن ۽ هوائن کان سواءِ ٻيو ڪوبه Navigational Aid يا جهازرانيءَ ۾ مدد ڪندڙ اوزار نه هو، تڏهن به يوناني، رومن، عرب، چيني، پورچوگيز، ڊچ وغيره سڀُ سلون کان ڀلي ڀت واقف هُئا. سنڌباد جا سفر ته سنڌ ۾ به مشهور آهن. هو پنهنجي روايتي سفرن دوران سريلنڪا ۾ پڻ ٻه دفعا آيو.
=جاگرافي==
پليني (جيڪو رومن هو) تنهن سلون جو پهريون نقشو، پهرين صديءَ عيسويءَ ۾ تيار ڪيو. تيرهينءَ صدي عيسويءَ ۾ مارڪوپولو دنيا ([[يورپ]]، [[آفريڪا]] ۽ [[ايشيا]]) جو چڱو سفر ڪيو.
==نالو==
برٽش '''عالم ايمرسن ٽينٽ''' سريلنڪا بابت ٻن جلدن تي ڪتاب لکيو آهي جيڪو 1859ع ۾ ڇپيو. ان ۾ ڄاڻايل آهي ته ٽئپروبين سنسڪرت جو بگڙيل لفظ آهي، جنهن جي معنا ’وڏو حوض‘ يا ’ڳاڙهن ڪنول جي گُلن سان ڍڪيل تلاءُ‘ آهي. سريلنڪا بابت ڪيترائي ڪتاب لکيل آهن. هڪ ٻيو ڪتاب (Ceylon- Pearl of the East) نالي '''هئري وليمس''' جو لکيل آهي. ان ۾ هن ڄاڻايو آهي ته اهو ٽپروبين نالي '''پالي زبان''' (جيڪا آرين ويدن جي ٻولي هُئي ۽ اڳتي هلي ٻڌُ ڌرم جي پوتر زبان ٿي) مطابق '''تامباوانا''' (معنا ٽامي جي رنگ جهڙو) آهي. اهو نالو شايد سريلنڪا جي ڳاڙهسري ڌرتيءَ ڏي اشارو آهي، جتي راجا وجيه سان گڏ ٻيا به آريا عيسوي سن کان پنج سؤ سال اڳ پهتا هُئا. سندن پهريون گاديءَ جو هنڌُ '''تمبا پاني''' نالي شهر هو ــ جنهن پُٺيان ٻيٽ جو نالو مشهور ٿيو.▼
▲برٽش '''عالم ايمرسن ٽينٽ''' سريلنڪا بابت ٻن جلدن تي ڪتاب لکيو آهي جيڪو 1859ع ۾ ڇپيو. ان ۾ ڄاڻايل آهي
پٽولمي ٻي صديءَ جو مشهور جاگرافر ٿي گُذريو آهي. تنهن سريلنڪا کي '''سموندو''' (پاڪ قانون جو مک) سڏيو آهي. ان کان سواءِ سلون لاءِ ٻيو نالو ’سلائيق‘ سڏيو آهي. جو ”سنهالا“ لفظ جي بگڙيل صورت ٿو ڏسجي، هونءَ سنهالا لفظ کي (جنهن جي معنا ’شينهن جي رهڻ جي جڳهه‘ آهي) اتر هندستان کان لڏي آيل وڌيڪ اوليت ڏني آهي.▼
▲پٽولمي ٻي صديءَ جو مشهور جاگرافر ٿي گُذريو آهي. تنهن سريلنڪا کي '''سموندو''' (پاڪ قانون جو مک) سڏيو آهي. ان کان سواءِ سلون لاءِ ٻيو نالو ’سلائيق‘ سڏيو آهي. جو ”سنهالا“ لفظ جي بگڙيل صورت ٿو ڏسجي، هونءَ سنهالا لفظ کي (جنهن جي معنا ’شينهن جي رهڻ جي
سريلنڪا بابت هڪ ڪتاب Ceylon- the Resplendent Land جنهن جو ليکڪ آرگس نالي هڪ آمريڪن آهي (سندس ٻيا به ڪيترائي مشهور ڪتاب آهن. جيئن (Reading to others) ۽ (Myths of Turkey). ان ۾ آهي سنهالا جو شينهن وجيه گھراڻي (سلون جو پهريون حاڪم) جو نشان آهي ۽ اها ڪٿا مشهور آهي ته وجيه جي ڏاڏيءَ بنگال جي هڪ شينهن سان شادي ڪئي، جنهن مان وجيه جو پيءُ ڄائو. اڄُ به سلون جي جھنڊي تي سلون جو شينهن اسٽائيل ۾ بيٺل نظر اچي ٿو. سندس مٿي ڪيل اڳئين پير ۾ خنجر جھليل آهي.▼
▲سريلنڪا بابت هڪ ڪتاب Ceylon- the Resplendent Land جنهن جو ليکڪ آرگس نالي هڪ آمريڪن آهي
رچرڊ برٽن جنهن سنڌ بابت پڻ ڪيترائي ڪتاب لکيا آهن کي ڪيتريون ئي ٻوليون اينديون هيون. تنهن جي خيال موجب سلون جو لفظ '''سيهالا''' سنسڪرت مان نه پر پالي زبان مان ورتل آهي، جنهن جي معنى ’جواهرن جي جڳهه‘ آهي. ’سنهالا‘ يا ’سيهالا‘ اڳتي هلي ’سينديوا‘ ۽ ’سلانديوا‘ ٿيندو عربن جي زبان مطابق ’سرنديپ‘ سڏجڻ لڳو ۽ ان کي ڪرونڍڙو ڪري پورچوگيزن ’سيلائو‘ سڏيو. زيئلان (Zeilan) يا (Ceilan) ڊچن سڏيو ۽ ان کانپوءِ انگريزن سيلان (Ceylon) نالو رکيو، جيڪو اڃا تائين هلندو اچي ۽ اسان وٽ سنڌ ۽ هند ۾ سلون ٿو سڏجي. سندس پراڻو سنسڪرتي نالو ’لنڪا‘ (معنى چمڪندڙ) وري ويجھڙائيءَ ۾ رکيو ويو آهي. ڇو ته سيلان انگريزن جو نالو رکيل آهي. ان مان شايد غلاميءَ جو تاثر ملي ٿو، ان ڪري ان جو جھونو نالو سريلنڪا رکيو ويو آهي.▼
▲رچرڊ برٽن
==تاريخ==
پُراڻي زماني کان سريلنڪا (سلون) سونهن، ساوڪ ۽ پيار جي علامت پئي رهيو آهي. نه رڳو ننڍي کنڊ جي شاعرن ۽ اديبن ان جو ذڪر ڪيو آهي پر يورپي شاعرن ملٽن کان اووڊ تائين پنهنجي شاعريءَ ۾ سريلنڪا (سلون) هڪ ڏورانهين سحر انگيز ۽ موهيندڙ ملڪ جي حيثيت ۾ لکيو آهي. '''انجيل مقدس''' (Holy Bible) ۾ '''طارشش''' نالي هڪ شهر جو ذڪر ٿيل آهي, جتان حضرت سُليمان جا جهاز ٽن سالن ۾ هڪ دفعو ”چاندي عاج، ڀولڙا ۽ مور کڻي ايندا هُئا“ ـــ ▼
سلون جي ڏکڻ اولهه ڪناري تي هڪ شهر گال (Galle) آهي. ٽيننٽ جو ته اهو يقين آهي ته بائيبل مقدس ۾ ذڪر ڪيل مٿيون شهر '''طارشش''' اهو سلون جو شهر '''گال''' آهي. جتيوڻيڪ اڄُڪلهه جا ماڊرن جاگرافر اهو ٿا چون ته اهو بائيبل ۾ ذڪر ڪيل طارشش جو شهر اسپين ۾ آهي. پر ان ۾ ته ڪو شڪ ناهي ته سلون ۾ چاندي، ڀولڙا، مور ۽ هاٿين ڪري عاج تمام گھڻو آهي ۽ نه ڪي اسپين ۾. ڪيترن ئي بائيبل جي عالمن ۽ عيسائين جو اهو عقيدو آهي ته حضرت نوح جي ٻيڙي طوفان کان پوءِ سرنديپ وٽ اچي بيٺي. <ref>Bible -I kings-10,32</ref>▼
▲پُراڻي زماني کان سريلنڪا (سلون) سونهن، ساوڪ ۽ پيار جي علامت پئي رهيو آهي. نه رڳو ننڍي کنڊ جي شاعرن ۽ اديبن ان جو ذڪر ڪيو آهي پر يورپي شاعرن ملٽن کان اووڊ تائين پنهنجي شاعريءَ ۾ سريلنڪا (سلون) هڪ ڏورانهين سحر انگيز ۽ موهيندڙ ملڪ جي حيثيت ۾ لکيو آهي. '''انجيل مقدس''' (Holy Bible) ۾ '''طارشش''' نالي هڪ شهر جو ذڪر ٿيل آهي, جتان حضرت سُليمان جا جهاز ٽن سالن ۾ هڪ دفعو ”چاندي عاج، ڀولڙا ۽ مور کڻي ايندا هُئا“
گهڻن ئي مسلمانن جو اهو عقيدو آهي ته حضرت آدم ۽ بيبي هوا جنت مان نڪرڻ کان پوءِ پنهنجي زندگي ڌرتيءَ تي سريلنڪا (سلون) جي عدن باغ جي ڀر ۾ گُذاري، جيڪا بيشڪ هڪ خوبصورت جڳهه آهي.▼
▲سلون جي ڏکڻ
شروعاتي سياحن مان (جيڪي سلون ۾ آيا) هڪ تمام مشهور سياح ابن بطوطا آهي. هي ٽئنجير جو مُور (مسلمان حبشي) هو ۽ سلون ۾ 1347ع ۾ آيو هو. انهيءَ زماني ۾ عربن دال چينيءَ کان دنيا کي واقف ڪرائي ڇڏيو هو. ابن بطوطا کان اڳ ڪنهن به دال چينيءَ جو ذڪر نه ڪيو آهي ۽ نه تيسين دال چيني مشهور ٿي هُئي. ابن بطوطه هڪ مسلمان جي حيثيت ۾ [[آدم جي چوٽي]]ءَ (Adam’s Peak) تي پڻ زيارت لاءِ ويو, جيڪا سنهالي زبان ۾ '''سري پادا''' سڏجي ٿي (يعني پاڪ پير جو نشان) جتي چيو وڃي ٿو ته '''حضرت آدم عليه السلام''' جي پير جو نشان آهي. هي جبل صدين کان ٻُڌن، هندن، مسلمانن ۽ عيسائين لاءِ زيارت گاهه رهندو اچي. هن جبل جي چوٽيءَ تي هڪ وڏو پٿر آهي, جنهن تي پير جو نشان آهي, جيڪو ٻُڌ ڌرم جي اٺين سال (ٽيو دفعو) جڏهن گوتم سلون ۾ آيو هو ته اتي اچي بيٺو هو يعني شهزادي وجيه جي سلون اچڻ کان ڪجھه سال اڳ جي ڳالهه آهي.▼
▲گهڻن ئي مسلمانن جو اهو عقيدو آهي ته حضرت آدم ۽ بيبي هوا جنت مان نڪرڻ کان پوءِ پنهنجي زندگي ڌرتيءَ تي سريلنڪا (سلون) جي عدن باغ جي ڀر ۾ گُذاري، جيڪا بيشڪ هڪ خوبصورت
▲شروعاتي سياحن مان (جيڪي سلون ۾ آيا) هڪ تمام مشهور سياح [[ابن بطوطہ|ابن بطوطا]] آهي. هي ٽئنجير جو مُور (مسلمان حبشي) هو ۽ سلون ۾ 1347ع ۾ آيو هو. انهيءَ زماني ۾ عربن دال چينيءَ کان دنيا کي واقف ڪرائي ڇڏيو هو. ابن بطوطا کان اڳ ڪنهن به دال چينيءَ جو ذڪر نه ڪيو آهي ۽ نه تيسين دال چيني مشهور ٿي هُئي. ابن بطوطه هڪ مسلمان جي حيثيت ۾ [[آدم جي چوٽي]]ءَ (Adam’s Peak) تي پڻ زيارت لاءِ ويو, جيڪا سنهالي زبان ۾ '''سري پادا''' سڏجي ٿي (يعني پاڪ پير جو نشان) جتي چيو وڃي ٿو ته '''حضرت آدم عليه السلام''' جي پير جو نشان آهي. هي جبل صدين کان ٻُڌن، هندن، مسلمانن ۽ عيسائين لاءِ زيارت گاهه رهندو اچي. هن جبل جي چوٽيءَ تي هڪ وڏو پٿر آهي, جنهن تي پير جو نشان
هندو چون ٿا ته اهو شيوا جو نشان آهي ۽ مسلمان ۽ عيسائين جي عقيدي مطابق اهو حضرت آدم جي پير جو نشان آهي ۽ زمين تي لهڻ وقت ان جڳهه تي حضرت آدم عليه السلام هڪ پير تي هڪ هزار سال بيٺو هو. ڪجھه عيسائين جو اهو به چوڻ آهي ته اهو پير '''سينٽ ٿامس''' جو آهي. جبل جي چوٽيءَ تي هر سال سلون جا ۽ ٻاهران آيل ٻُڌ تيرٿي (زيارتي) هزارين اچن ٿا ۽ ٻُڌن لاءِ '''پاڪ ڏند''' کان پوءِ سلون ۾ ٻيو نمبر عزت ۽ احترام جي جڳهه سري پادا (پاڪ پير) آهي.
ٽيننٽ پنهنجي ڪتاب ۾ لکيو آهي
مارڪوپولو چين کان جڏهن واپس وري رهيو هو
سريلنڪا يعني لنڪا شريف ۾ مهاوامسا تواريخ مطابق '''وجي''' نالي هڪ هندو شهزادو عيسوي سن کان به ڇهه سؤ سال اڳ هندستان کان آيو ۽ پهريون سنهالي بادشاهه ٿيو ۽ حڪومت قائم ڪيائين. اهو شهنشاهي راڄُ هلندو ئي رهيو تان جو اوڻهينءَ صديءَ ۾ انگريزن ڪئنڊيءَ جي راڄ تي قبضو ڪيو.
1905ع ۾ پورچوگيزن اوڀر ۽ ڏکڻ وارن ڪنارن تي پنهنجون بيٺڪون ٺاهيون. پورچوگيز پهريان يورپي هُئا جن پنهنجي سامونڊي طاقت تي آفريڪا کنڊ لتاڙي ڪيپ آف گُڊ هوپ (Cape of Good Hope) اڪري اچي ننڍي کنڊ جي ڪناري وارن علائقن تي قبضو ڪيو. 1612ع ۾ انگريز جڏهن سنڌ ۾ آيا ته هنن پورچوگالي استادن کي اڳهين اتي ڏٺو! ۽ انگريزن کان گھٽ ۾ گھٽ سٺ ستر سال اڳ هي پورچوگيز سنڌ ۾ آيل هئا، ڇو ته 1555ع ۾ ارغونن ۽ ترخانن جي وچ ۾ لڳل گھرو جنگ ۾ پڻ پورچوگيزن حصو ورتو هو ۽ تاريخ طاهري مطابق
سلون ۾ پڻ پورچوگيز پهرين آيا ۽ سترهين صديءَ جي وچ ڌاري ڊَچ آيا. پوءِ 1796ع ۾ برطانوي راڄُ سلون ٻيٽ تي فتحيابي حاصل ڪئي ۽ کيس مدراس پريزيڊنسيءَ ۾ ملائي ڇڏيو. 1802ع ۾ سلون کي هندستان کان ڌار ڪيو ويو ۽ سلون (Crown Colony) ٿي رهيو، هانگ ڪانگ سندن هٿ ۾ هو، جيڪو 1 جولاءِ 1997ع تي چين کي واپس ڪيو ويو.
== ھن وقت ==
سريلنڪا اڄڪلهه آزاد ملڪ ۽ ڪامن ويلٿ جو ميمبر آهي. سريلنڪا کي آزادي هندستان ۽ پاڪستان کي آزادي ملڻ کان پوءِ سگھو ئي ملي ۽ ان وقت کان سلون کي پنهنجي حڪومت آهي. پهريان چار سال مسٽر ڊي. ڊبليو سينانائڪي پهريون پرائيم منسٽر ٿي رهيو. ان کان پوءِ مسٽر بندرانائڪي (جيڪو پوءِ 1959ع ۾ قتل ڪيو ويو) ۽ 1960ع ۾ سندس زال مسز بندرانائڪي پرائيم منسٽر ٿي. ▼
▲سريلنڪا
سريلنڪا جي نوي سيڪڙو آبادي ٻُڌ آهي. دنيا جا ڪيترائي وڏا پگوڊا سريلنڪا ۾ آهن ۽ ٻُڌ ڌرم سريلنڪا جو هڪ قسم جو سرڪاري مذهب آهي، ان مذهب جي پاڪ ڏينهن تي موڪلون ٿين. هر مهيني جي چوڏهين تاريخ (سڄي چنڊ جي رات) ٻُڌ گُل کڻي پگوڊائن ۾ عبادت لاءِ ويندا آهن ۽ گوتم جي مورتي اڳيان ڀينٽ رکن. هر مهيني جي چوڏهين تاريخ سڄي سلون ۾ موڪل ٿئي. ان ڏينهن کي پويا ڊي (Poya Day) سڏين.
ريڊيو سريلنڪا جيڏي طاقتور ۽ مشهور اسٽيشن آهي ان جي مقابلي ۾ عمارت ننڍي اٿس. ريڊيو سلون جي ڪهاڻي به عجيب آهي. هڪ سلوني صحافي وٽاچي تارازي جي لکيل ڪتاب (The Brown Sahib) موجب، ٻي جنگ عظيم کان اڳ ريڊيو سلون تمام ننڍي ريڊيو اسٽيشن هُئي جا سلون ۾ به مس ٻُڌڻ ۾ ايندي هُئي، پوءِ لارڊ مائونٽ بيٽن ڏکڻ اوڀر جي ملڪن سان ريڊيو ذريعي بين الاقوامي رابطو قائم رکڻ لاءِ هڪ طاقتور ريڊيو اسٽيشن تيار ڪرائي ۽ 1947ع ۾ ننڍو کنڊ ڇڏڻ وقت انگريزن سلونين کي سستي اگھه تي وڪڻڻ چاهي ٿي. تن ڏينهن ۾ سلون جي گورنر جنرل سر اوليور کي خبر پئجي وئي ته انگريزن کي اها اتي ئي ڇڏڻي پوندي جو ان کي پٽرائي واپس انگلنڊ کڻي وڃڻ تي کين ان جي قيمت کان ٻيڻو خرچ ڪرڻو پوندو. سو انگريزن جي اها سستي آڇ
==سريلنڪا جا ماڻهو==
سلون آدم ڳڻپ جي حساب کان هندستان کان به وڌيڪ ڳُتيل آهي. سلون ۾ ستر سيڪڙو ماڻهو سنهالي آهن، جيڪي پراڻي زماني مان اتر هندستان کان آيا هُئا. انهن جي سنهالي زبان سنسڪرت مان نڪتل آهي. تامل زبان ڳالهائيندڙ دير سان هندستان کان لڏي هتي آيا. سنهالين مان ڪي تامل ڳالهائيندڙن سان سڱا بندي ڪري ملي ويا آهن. پر ڪئنڊين (Kandyen) سنهالي پنهنجي انفراديت قائم رکندا اچن ۽ تامل ۽ يورپين جي هن ٻيٽ تي اچڻ وقت مقابلو هو. سنهالي گھڻو ڪري سڀُ ٻُڌ (هنيانا ٻُڌ) آهن ۽ ڪي ايڪڙ ٻيڪڙ ڪرسچن پڻ آهن. سنهالي ماڻهن جو مٿو وڏو ۽ ويڪرو، چپ مڙيئي ٿلها ٿين، طبيعت جا سادا، سٻاجھا، دوست مزاج، ماٺيڻا ۽ صلح پسند آهن. جيتوڻيڪ ڪاوڙ جا به تکا آهن. سندن وار ڪارا ۽ ٿورا گھنڊيدار، اکيون ڪاريون ۽ نڪُ سوڙهو ۽ ڊگھو آهي. سندن رنگُ مشڪي آهي. ڪي ڪڻڪ رنگا به آهن. سندن نالن جي آخر ۾ ’اي‘ ۽ ’آ‘ جا اُچار اچن. جيئن ته بندرانائڪي، سينانائڪي، هولو گالي، جاياماني، واراڌانا وغيره. ڪن ڪن سنهالين جا پورچوگالي ذاتين وارا نالا پاڻ آهن. مثلاً ڊي سلوا، پريرا ۽ فرنانڊو.
ڏکڻ هندستان جا تامل ماڻهو انگريزن مزدوريءَ لاءِ سلون، ملايا، سنگاپور ۾ آندا هُئا ۽ اڄڪلهه سلون جي سڄي آدمشُماري ۾ پنجويهه سيڪڙو کن ٿيندا. اهي گهڻو ڪري مزدوريءَ وارا ڪم ڪن. ڪنهن زماني سلون ۾ سنهالي ۽ تامل پاڻ ۾ پيار محبت سان رهندا هئا پر پوءِ آهستي آهستي ٻنهي ڌرين ۾ ڌڪار وڌڻ لڳي، جنهن جو نتيجو 1958ع واري ايمرجنسي آهي جنهن ۾ ٻنهي ڌرين جي وچ ۾ خون خرابو ٿيو. ڪيترا اهڙا به تامل آهن، جيڪي ويجھڙائيءَ ۾ ڏکڻ هندستان کان لڏي هتي سريلنڪا ۾ آيا. هتي اڳيئي آدمشُماري، ڏُڪار ۽ بيروزگاري وڌيل آهي. نتيجي طور سلون جي حڪومت انهن کي رکڻ لاءِ تيار نه آهي نه انهن جي اولاد کي هتي جي (Citizenship) ملي ٿي ۽ ساڳئي وقت هاڻ هندستان به انهن کي پاڻ وٽ موٽائي نٿو رکڻ چاهي. تامل درويدن جي زبان آهي ۽ سنهالي زبان کان بلڪل نرالي آهي. ٻئي مختلف زبانون (جن جي لکڻي به مختلف آهي) آزاديءَ تائين بنا ڪنهن ڇيڙڇاڙ جي هلنديون رهيون ۽ قومي زبان انگريزي هُئي. پر انگريزن جي وڃڻ کان پوءِ قومي جذبي هيٺ ڪن سياستدانن 1956ع ۾ سنهالي کي سرڪاري زبان جو درجو کڻي ڏنو ۽ ان ڳالهه تان ٻنهي ڌرين جي وچ ۾ خونريزيءَ جي حد تائين جھڳڙا ٿيا.
تامل ماڻهو سنهالين کان وڌيڪ ڪارا آهن ۽ ٻنهي جي وچ ۾ جھٽ پٽ سڃاڻپ ڪرڻ ايترو ئي ڏکيو آهي جيترو چينين ۽ تائيوان جي ماڻهن جي وچ ۾ يا ڪورين ۽ جپانين جي وچ ۾. سندن نالن جي آخر ۾ گھڻو ڪري ’م‘ ’مي‘ ’نون‘ يا ’راجا‘ جهڙا اُچار اچن. مثال طور: پارا راجا، سنگھام، ڪومارا سوامي، وائٿياناٿن، وگني راجا وغيره. تامل ڳالهائيندڙ گھڻو ڪري هندو مذهب جا آهن. ڪي عيسائي ۽ مسلمان پڻ آهن. سنهالين ۽ تاملن کان علاوه ٻيون به ڪجھ قومون، ذاتيون ۽ فرقا سريلنڪا ۾ مشهور آهن. مثال طور مور، برگر، ويدا، بورا، کوجا وغيره، مور عرب واپارين ۽ آفريقا جي حبشي مسلمانن جو اولاد آهن. جن جا وڏا واپار سانگي سلون ۾ آيا ۽ ڪن پاڻ سان زالون آنديون، ڪن هتي اچي شادي ڪئي. اهي سڀُ مسلمان آهن ۽ سريلنڪا جي اوڀر واري ڪناري ۽ ڪولمبو شهر ۾ گھڻا رهن ٿا. زبان گھڻو ڪري تامل ڳالهائين. مدراس ۽ بمبئي کان سواءَ پاڪستان کان آيل بلوچ، پٺاڻ ۽ پنجابي پڻ ڪولمبو ۾ آهن. ورهاڱي کان اڳ ۽ پوءِ جا آيل
== حوالا ==
{{حوالا}}
[[زمرو:
|