سرشٽي: جي ورجائن ۾ تفاوت

'''''ڪائنات''''' ڪل موجودات جو مجموعي نالو آهي. ان ۾ [[زمين]]، [[سج]]، [[چنڊ]]، [[گرھ]]، [[تارا]]، [[ڪهڪشان]]، [[خلا]] ۽ [[توانائي]] اچي وڃن ٿا.

 

جيڪا ڪائنات اسان وڏين [[دوربينين]] سان ڏسي سگهون ٿا ان کي آبزرو ايبل يونيورس (Observable universe) چئبو آهي. اها تقريبن 91 [[نوري سالن]] جي فاصلي تي پکڙيل آهي. سموري ڪائنات جي پکيڙ جي ڪنهن کي به خبر ناهي. ڪائنات جي شروعات ۽ ارتقا جي باري ۾ سڀ کان وڌيڪ سٺو ۽ تسليم شده نظريو [[بگ بينگ ٿيوري]] (Big Bang Theory) آهي. هن نظريي جي مطابق ڪائنات تقريبن 14 ارب سال اڳ عدم مان وجود ۾ آئي. شروع ۾ ڪجھ به نه هو. مادو، زمان، مڪان موجود نه هيا. پوءِ، اڃا تائين اڻڄاتل سببن جي ڪري، عدم مان توانائي ۽ خلا (space) پيدا ٿيا ۽ تمام گھڻو تيزي سان ڦهلجڻ لڳا. ان وقت ڪائنات هڪ [[ايٽم]] جي کربين حصي کان به ننڍي هئي ۽ سندس درجئه حرارت کرب کرب کرب ڊگري سينٽيگريڊ هيو. ڦهلاءِ جي نتيجي ۾ اها ننڍڙي ڪائنات وڏي ٿيندي رهي ۽ درجئه حرارت گھٽبو رهيو. ٿڌي ٿيڻ سان توانائي مان [[اليڪٽران]] ۽ ٻيا ذرا (sub-atomic particles) ٺهيا. جن مان بعد ۾ ايٽم ٺهيا. ڪافي عرصو پوءِ [[تارا]] ۽ [[ڪهڪشائون]] ٺهيون .ڪائنات جي ڦهلاءَ جو عمل ان جي پيدائش کان وٺي اڃا تائين جاري آهي.

[[File:CMB_Timeline300_no_WMAP.jpg|left|thumb|200px]]