ڌرم: جي ورجائن ۾ تفاوت
ڊاٿل مواد شامل ڪيل مواد
Shuaib-bot (بحث | ڀاڱيداريون) م Bot: Converting bare references, using ref names to avoid duplicates, see FAQ |
Intisar Ali (بحث | ڀاڱيداريون) سنوار جو تَتُ ڪونهي ٽيگَ: موبائل سنوار موبائل ويب سنوار |
||
سِٽَ 1:
ڌرم: Dharma:▼
{{multiple image|perrow=2|total_width=250|caption_align=center
ڪيترن عالمن جو چوڻ آهي ته هندن توڙي ٻين قومن کي ڌرم جو خيال موت بابت ويچار ڪندي آيو، جيڪو ڄمي ٿو، سو اوس مري ٿو. دنيا ۾ رهي ماڻهو پاڻ پتوڙي، ڌن مال ڪٺا ڪري ٿو، پر آخر سڀ اتي ئي ڇڏي ٿو. مٽن مائٽن مان ڪوبه سنگتي ساٿي ڪونه ٿو ٿئي. مرڻ کانپوءِ ماڻهو اڪيلو ئي اڪيلو ڪيڏانهن وڃي ٿو؟ اهڙن خيالن ماڻهن ۾ قيامت ۽ پرلوڪ جا خيال پيدا ڪيا. وقتي مئل مائٽ سُپني ۾ ڏسڻ ۾ اچن ٿا، ۽ انهن کي دکي يا سکي ڏسجي ٿو. اهڙين ڳالهين پوءِ جي دک سک جا خيال جاڳايا. ائين ڌرم جي خيال جو بنياد پيدا ٿيو، ۽ پوءِ هرهڪ قوم پنهنجي پنهنجي نموني ڌرم تي هلڻ جون واٽون ٺهرايون<ref>{ڪتاب: قديم سنڌ ؛ از: ڀيرومل مهرچند آڏواڻي ؛ چوٿون ايڊيشن 2004، پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو {{cite web|url=http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/History/Book46/Book_page31.html#_ftnref1}}</ref>▼
| image1 = گنگا تي ھاوان جي رسم
Rishikesh.jpg| caption1 =
رسمون ۽ سوڻ<ref>[[Gavin Flood]] (1994), Hinduism, in Jean Holm, John Bowker (Editors) – ''Rites of Passages'', {{ISBN|1-85567-102-6}}, Chapter 3; Quote – "Rites of passage are dharma in action."; "Rites of passage, a category of rituals,..."</ref>
| image2 = Yoga Meditation Pos-410px.png| caption2 =
يوگا جي مشق<ref>see:
*[[David Frawley]] (2009), ''Yoga and Ayurveda: Self-Healing and Self-Realization'', {{ISBN|978-0-9149-5581-8}}; Quote – "Yoga is a dharmic approach to the spiritual life...";
* Mark Harvey (1986), The Secular as Sacred?, Modern Asian Studies, 20(2), pp. 321–331.</ref>
|
|image3 = Ahimsa.svg| caption3
= اھنسا جا فائدا <ref>see below:
*[[J. A. B. van Buitenen]] (1957), "Dharma and Moksa", ''Philosophy East and West'', 7(1/2), pp. 33-40;
*James Fitzgerald (2004), "Dharma and its Translation in the Mahābhārata", ''Journal of Indian philosophy'', 32(5), pp. 671-685; Quote – "virtues enter the general topic of dharma as 'common, or general, dharma', ..."</ref>
| image4 = Balanced scales.svg| caption4 =قانون ۽ انصاف <ref>Bernard S. Jackson (1975), "From dharma to law", ''The American Journal of Comparative Law'', Vol. 23, No. 3 (Summer, 1975), pp. 490–512.</ref>
| image5 = Raja Ravi Varma - Sankaracharya.jpg| caption5
=سنياس ۽ آشرم <ref>[[
Coward]] (2004), "Hindu bioethics for the twenty-first century", ''JAMA: The Journal of the American Medical Association'', 291(22), pp. 2759-2760; Quote – "Hindu stages of life approach (ashrama dharma)..."</ref>
| image6 = Dharma Wheel.svg| caption6 = ڌرمي استادن کان سکيا وٺڻ <ref>see:
* Austin Creel (1975), "The Reexamination of Dharma in Hindu Ethics", ''Philosophy East and West'', 25(2), pp. 161–173; Quote – "Dharma pointed to duty, and specified duties..";
* Gisela Trommsdorff (2012), Development of "agentic" regulation in cultural context: the role of self and world views, Child Development Perspectives, 6(1), pp. 19-26.; Quote – "Neglect of one's duties (dharma – sacred duties toward oneself, the family, the community, and humanity) is seen as an indicator of immaturity."</ref>
|footer = ڌرم جا کوڙ مطلب جن مان ڪجھ مٿي ڏيکاريل.
}}
ڌرم: : '''Dharma''' ({{IPAc-en|ˈ|d|ɑːr|m|ə}};<ref>{{citation|last=Wells|first=John C.|year=2008|title=Longman Pronunciation Dictionary|edition=3rd|publisher=Longman|isbn=9781405881180}}</ref> {{lang-sa|[[wikt:धर्म#Sanskrit|धर्म]]|dharma}}, {{IPA-sa|dʱəɾmə|pron|Dharma.ogg}}; {{lang-pi|धम्म|dhamma}}, translit. ''dhamma'') جي ڪابہ ھڪڙي معني ناھي ھندو ازم، سک ازم، ٻڌازم ۽ جين ازم ۾ ھن لفظ جون مختلف معنائون آهن <ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/dharma-religious-concept|title=Dharma|last=|first=|date=|website=[[Encyclopædia Britannica]]|publisher=|access-date=2016-08-18}}</ref> ڌرم لفظ جو ويسٽرن ٻولين ۾ ڪنھن ھڪڙي لفظ سان ترجمو ممڪن ناهي .
▲ڪيترن عالمن جو چوڻ آهي ته هندن توڙي ٻين قومن کي ڌرم جو خيال موت بابت ويچار ڪندي آيو، جيڪو ڄمي ٿو، سو اوس مري ٿو. دنيا ۾ رهي ماڻهو پاڻ پتوڙي، ڌن مال ڪٺا ڪري ٿو، پر آخر سڀ اتي ئي ڇڏي ٿو. مٽن مائٽن مان ڪوبه سنگتي ساٿي ڪونه ٿو ٿئي. مرڻ کانپوءِ ماڻهو اڪيلو ئي اڪيلو ڪيڏانهن وڃي ٿو؟ اهڙن خيالن ماڻهن ۾ قيامت ۽ پرلوڪ جا خيال پيدا ڪيا. وقتي مئل مائٽ سُپني ۾ ڏسڻ ۾ اچن ٿا، ۽ انهن کي دکي يا سکي ڏسجي ٿو. اهڙين ڳالهين پوءِ جي دک سک جا خيال جاڳايا. ائين ڌرم جي خيال جو بنياد پيدا ٿيو، ۽ پوءِ هرهڪ قوم پنهنجي پنهنجي نموني ڌرم تي هلڻ جون واٽون ٺهرايون<ref>{ڪتاب: قديم سنڌ ؛ از: ڀيرومل مهرچند آڏواڻي ؛ چوٿون ايڊيشن 2004، پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو {{cite web|url=http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/History/Book46/Book_page31.html#_ftnref1}}</ref>
== معني ==
”ڌرم“ لفظ جي معنيٰ: ”ڌرم“ لفظ جو ڌاتو يا بنياد آهي ”ڌر“ معنيٰ ڌارن ڪرڻ يا جهلڻ. ڌرم هڪ جهلو يا ٽيڪ آهي، جنهن جي آڌار تي هيءُ سارو سنسار هلي ٿو. رگ ويد ۾ ”ڌرم“ لفظ جي معنيٰ آهي ”قائدو“. جيئن راجا جي ٺهرايل قاعدي پٽاندر حڪومت جو چرخو هلي ٿو، تيئن ايشور جي اِڇا موجب سنسار جو ٻيڙو ڌرم تي هلي ٿو، جيڪي ست آهي، سو ڌرم آهي. جيڪا نيتي آهي، سا ڌرم آهي. ائين ڌرم لفظ کي نهايت ڪشادي معنيٰ ملي آهي. انسان جا جيڪي به فرض آهن، سي سڀ ڌرم ۾ اچي وڃن ٿا. دان پڃ ڪرڻ ۽ ٻيا نيڪ اخلاق توڙي اهي ڪم جي آتما کي سنتوش ڏيندڙ آهن، سي سڀ ڌرم جي ڌاڳي ۾ پوتل آهن. انهيءَ ريت ڌرم جو نالو هن لوڪ توڙي پر لوڪ سان آهي. جيڪو ڌرم سنسار جي ڳالهين سان سٻنڌ رکي ٿو، سو ”پرورتي ڌرم“ سڏجي ٿو، ۽ جو موڪش (مڪتي يا نجات) سان لاڳاپو رکي ٿو، سو ”نِورتي ڌرم“ ڪوٺجي ٿو. ڌرم جي انهن ٻنهي پرڪارن جو وستار ويدن جي براهمڻن، اُپنشدن ۽ ٻي ڌرمي شاسترن ۾ آهي. سڀني شاسترن جو مول ويد آهن، تنهنڪري هندو ڌرم عام طرح ”ويدڪ ڌرم“ سڏجي ٿو.
ويد انادي آهن يعني انهن جي آد يا شروعات آهي ئي ڪانه. انهيءَ سبب هندو ڌرم ”سنائن ڌرم“ سڏبو آهي. سنائن معنيٰ ”آڳاٽو، اوائلي، دائمي يا هميشگي وارو“ تنهنڪري ”ناتن ڌرم“ معنيٰ اهو آڳاٽو ڌرم جو آد کان هليو اچي ۽ نت آهي (Existing in all eternity).<ref>{ڪتاب: قديم سنڌ ؛ از: ڀيرومل مهرچند آڏواڻي ؛ چوٿون ايڊيشن 2004، پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو {{cite web|url=http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/History/Book46/Book_page31.html#_ftnref1}{{Macdonell and keith: Vedic Index, I, 390.}}}
| |||