رابعہ بصري: جي ورجائن ۾ تفاوت

ھڪ صوفي عورت ھئي <ref name="Rabi'a The Mystic and Her Fellow-Saints in IslaM">{{citebook|last=Smith|first=Margaret|title=Rabi'a ''The Mystic and Her Fellow-Saints in Islam''|publisher=Cambridge University Press|year=2010|page=252|ISBN=9781108015912|url=https://books.google.com.pk/booksid=gqYDbBFAcB0C&printsec=frontcover&dq=rabia+the+mystic&hl=en&sa=X&ei=E0a9VNvqL4bfaq7xgcAK&ved=0CBoQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false}}</ref>اھا دنيا جي ڪجھ حصن ۾ بيبي رابعه بصري جي نالي سان مشهور آهي.'<ref name="Hanif"/>

==تفصيلي تعارف==
بيبي ”رابعه“ اسماعيل جي ڌيءُ هئي، جو عدوي قبيلي مان هو، ۽[[بصرو| بصري]] جو رهندڙ هو، وڏي ڪماليت وارو ماڻهو هو. رابعه کي ٽي ڀيڻون وڏيون ٻيون به هيون، پاڻ چوٿين هئي، تنهن ڪري ”رابعه“ جو نالو مليس، زهد ۽ تقويٰ توڙي علم ۽ فضل ۾ هوءَ مشهور آهي، [[علم حديث]] ۽ [[قرآن]] ۾ هوءَ قابل عالمن کان وڌي هئي. تصوف ۾ هن جو تمام وڏو درجو آهي، ۽ ڪشف ڪرامات ۾ به ملڪن ۾ مشهور ۽ ضرت المثل آهي. وڏا وڏا بزرگ ۽ اولياء سندس خدمت ۾ ايندا هئا، ۽ سندس صحبت مان فائدو حاصل ڪندا هئا. [[خواجہ حسن بصري]] ۽ [[سفيان ثوري]] سندس صحبت جا ڏاڍا شائق هئا، ۽ اڪثر کانئس مسئلا پڇڻ ايندا هئا. ابراهيم ادهم به ساڻس ملاقات ڪئي هئي. اهي ٽيئي بزرگ، مشهور اولياء ٿي گذريا آهن. هوءَ سڄي رات نماز پڙهندي هئي. صبح تائين بيٺي هوندي هئي _ اٽڪل هزار رڪعتون هڪ رات ۾ پڙهندي هئي. وفات به سجدي ۾ ئي ڪيائين، جا سنه 185هه (801ع) ۾ ٿي، سندس قبر بصري ۾ آهي. جڏهن رابعه وڏي ٿي، تڏهن پڻس جي مرضي ٿي ته هن جي شادي ڪريان، پر هوءَ خدا جي عبادت ۾ اهڙي محو هئي، جو چيائين ته ”جي آءٌ انهيءَ ”سنت“ تي عمل ڪنديس، ته گهڻا ”فرض“ مون کان ترڪ ٿي ويندا، تنهن ڪري شادي نه ڪنديس“ هوءَ دنيا کان تارڪ هئي، تنهنڪري هوءَ شاديءَ کان نفرت ڪندي هئي. جيئن حضرت عيسيٰ عليه السلام دنيا کان تارڪ ٿي، ڇڙهو رهيو. اهو پهاڪو مشهور آهي،” ته نه سڀ مڙس حضرت عيسيٰ آهن، ۽ نه سڀ عورتون رابعه بصري آهن“. هوءَ اهڙي بي پرواهه رهندي هئي، جو بادشاهه، وزير ۽ امير هن جي خدمت ۾ آيا، پر ڪنهن کي به ڪو ڪم نه چيائين، نه ڪنهن وٽ ڪو احتياج يا ضرورت ظاهر ڪيائين. سڄي عمر توڪل ۽ قناعت سان گذاريائين. هڪڙي ڀيري ڪا شيءِ گهربل هيس، جا وٽس ڪانه هئي، ماڻهن چيس ته فلاڻي شخص وٽ آهي، انهيءَ کان گهرندينءَ ته ملندوءِ. پاڻ چيائين ته ”دنيا جي ڪنهن به شيءِ جو سوال جڏهن آءٌ خدا کي نٿي ڪريان، جو مالڪ الملڪ آهي، تڏهن اهڙي شخص کي ڇا سوال ڪنديس، جو حقيقت ڪري ڪنهن به شيءِ جو مالڪ ناهي!“.<ref>{ڪتاب: تحفتہ النسوان؛ از: مرزا قليچ بيگ؛پھريون ايڊيشن 1958، پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو {{cite web|url=http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/Personalties/Book2/Book_page