اڪبري فن تعمير

اڪبر جي فن تعمير مان مراد مغل شهنشاهه اڪبر جي دور ۾ هندستاني-اسلامي فن تعمير جو انداز آهي، جيڪو اشرافي هندستاني آرڪيٽيڪچرل لفظ استعمال ڪري ٿو. هن جي جانشينن هن انداز ۾ وڌيڪ اضافو ڪيو، جنهن جي ڪري مغل فن تعمير جي منفرد ۽ انفرادي انداز ۾ اضافو ٿيو. هن طرز جا ڪجهه مثال آهن همايون جو مقبرو، جيڪو باغي مقبرن (۽ تاج محل جو اڳوڻو)، آگره جو قلعو، الله آباد جو قلعو، لاهور جو قلعو، فتح پور سيڪري جو ڇڏيل شهر ۽ اڪبر جو پنهنجو مقبرو

اڪبري فن تعمير

</img>

لاهور جي قلعي جي عمارتن ۾ هاٿي جي شڪل واري ڪالمن جي برڪٽس جو استعمال اڪبر جي دور حڪومت ۾ مغل فن تعمير تي هندو اثرن جي عڪاسي ڪري ٿو. اسلام زنده شخصيتن جي نمائندگي ڪرڻ کان منع ڪري ٿو.

</img>

”اڪبر“ طرز جي فن تعمير، جنهن جو هڪ مثال هيءَ عمارت آهي، فتح پور سيڪري ، آگرا، هندستان ۾ نوبت خانو.

</img>

سڪندرا ۾ اڪبر جي مقبري جي دروازن مان هڪ آهي، جنهن ۾ اسلامي فرڪٽل جي جاميٽري نمونن جو مجموعو ۽ هندستاني طرز جي ڇت جي ڇت سان مرڪزي محراب نظر اچي ٿو.

</img>

اڪبر جي مقبري جو فن تعمير ٻين ”اڪبري“ عمارتن جي ياد ڏياري ٿو، جيڪو انداز سان سندس پٽ ۽ پوٽي جي سرپرستيءَ ۾ دير سان مري ويو.

هندستاني ۽ اسلامي خاصيتن جو ميلاپ جيئن ته ضرب

انداز جي تاريخ

اڪبر ٽيون مغل شهنشاهه هو ۽ هندستان ۾ مغل سلطنت جو پڻ معمار هو. جيتوڻيڪ هو اڻ پڙهيل هو، پر اڪبر کي ادب ۽ فن ۾ گهڻي دلچسپي هئي. اهو، هن جي تيموري نسل جي فخر ۽ تجسس سان گڏ، ۽ هندستان کي هڪ اصلي ملڪ طور قبول ڪرڻ جي خواهش، هن جي مذهبي ۽ ٺهڪندڙ فلسفي جي شروعات هئي.

ان جي جوهر ۾، اسلوب اڳين اسلوب، هندو/ جين/ ٻڌ ۽ پارسي/ تيموري جي مجموعن تي مشتمل آهي. ابوالفضل بن مبارڪ، اڪبر جي درٻار جي تاريخ نويس ۽ سندس درٻار جي نون جواهرات مان هڪ، معمارن ۽ ڊزائنر کي بلند دماغ رياضيدان قرار ڏئي ٿو ۽ چوي ٿو ته شهنشاهه جي فن تعمير جو انداز فقط سائنسي بنيادن تي سمجهي سگهجي ٿو.

هن جي پيءُ سان گڏ فارس مان لڏپلاڻ ڪندڙ هنرمندن پنهنجا طرز ٺاهيا، جيڪي هندستان جي ديسي انداز سان ملن ٿا. ڳاڙهي پٿر جي شاندار استعمال انهن مختلف عنصرن جي ميلاپ جي نتيجي ۾ اسٽائلسٽڪ تصادم کي گهٽائڻ جي ڪوشش ڪئي. اهي سڀئي عمارتون اڪبر جي ڊزائن ۽ تعميراتي فلسفي جي عڪاسي ڪن ٿيون. هي آهي ”اڪبري“ طرز تعمير جو

مثال طور، اڪبر جو مقبرو، جيتوڻيڪ روح ۾ اسلامي، طرز جو هڪ ميلاپ آهي. شاندار داخلا، شاندار نمونن جو استعمال، شاندار جالي ڪم (پيچيده سوراخ ٿيل آرائشي پٿر جي اسڪرين)، سٺي فارسي طرز جي خطاطي، چارباغ باغ جي جوڙجڪ (چار باغي باغ جي جوڙجڪ، مرڪزي عمارت جي وچ ۾) وغيره، نمايان آهن. اسلامي اثر جو. ٻئي طرف گنبد جي غير موجودگي، ڇتين جو استعمال (ننڍن گنبذن جي ڇت، ٿنڀن جي مدد سان)، هواي ڇنڊڇاڻ وغيره، مقامي اثر کي ظاهر ڪن ٿا، جيڪي آگره جي قلعي ۾ اڪبر جي تعمير ڪيل عمارتن ۾ پڻ مليا آهن. ۽ فتح پور سيڪري.

جيئن اڪبر جي شاهي ڪيريئر جي ٻين سڀني انتظامي ۽ سياسي پهلوئن وانگر، اها شير شاهه سوري جي فن تعمير هئي، جنهن کان هن متاثر ٿيو. سوري فن تعمير پراڻي لودي طرز جو تسلسل هو.

پڻ ڏسو

Shah Jahani architecture