ايشوري جوتواڻي

سنڌي ٻولي جي مشهور هندستاني ليکڪا

ايشوري جوتواڻي (انگريزي:Ishwari Jotwani) برطانوي هندستان ۾ سنڌ ۾ جنم وٺندڙ سنڌي ٻوليءَ جي نامور ليکڪ، ڪهاڻيڪار، ناول نگار، سفرناما نگار ۽ تعليمدان هئي. سندس ڪيترائي ڪتاب شايع ٿيل آهن.

زندگي جو احوال

سنواريو

ايشوري جو پورو نالو ايشوري ٽوپڻداس جوتواڻي هو. هن 11 نومبر 1930ع تي دادو ضلعو جي قديم شهر سيوهڻ ۾ جنم ورتو. هن پنهنجو ننڍپڻ سيوهڻ شريف ۾ گهاريو. ورهاڱي کان پوءِ والدين سان گڏ هندستان جي شهر پوني ۾ رهائش پذير ٿي.[1][2]

ايشوري شروعاتي تعليم پنهنجي اباڻي شهر سيوهڻ مان حاصل ڪئي. وڌيڪ تعليم هندستان جي شهر پونا ۾ حاصل ڪيائين. بي اي ۽ ايم اي جون ڊگريون به پونا ڪاليج مان حاصل ڪيائين.

ادبي ۽ علمي خدمتون

سنواريو

ايشوري شروع ۾ سياست ۾  حصو ورتو. هن انگريزن خلاف آزاديءَ جي تحريڪ، ڪئٽ انڊيا (Quit India) ۾ ننڍي عمر ۾ حصو ورتو ۽ 1942ع ۾ ڪجهه عرصي لاءِ سينٽرل جيل حيدرآباد ۾ قيد به رهي. ورهاڱي کان پوءِ هُن هند جي پُوني شهر ۾ رهائش اختيار ڪرڻ کانپوءِ اُتي  سينٽ ميران هاءِ اسڪول ۽ سينٽ ميران ڪاليج فار گرلس پوني ۾ سنڌيءَ جي استاد طور ذميواريون نڀايون. هوءَ پوني يونيورسٽيءَ ۾ سنڌيءَ جي بورڊ آف اسٽيڊيز جي چيئرپرسن، ممبئي يونيورسٽيءَ جي بورڊ آف اسٽڊيءَ جي ميمبر ۽ سنڌي ساهتيه اڪيڊمي دهليءَ جي ميمبر به رهي آهي. واڊيا ڪاليج ۽ سينٽ ميران ڪاليج فار گرلس جي هاسٽل سپريڊنٽ به رهي. سنڌي ساهتيه سڀا‘ پوني جي صدر پڻ رهي.  ايشوري پونا ڪاليج ۾ ليڪچرار مقرر ٿي ۽ پروفيسر طور ترقي ماڻي خدمتون سرانجام ڏنيون. هن ڪهاڻيون، ناول، مضمون ۽ سفرناما لکيا.[3]

  • محبت جو تياڳ, (ناول) 1951ع[1]
  • الفت جي آڳ, (ناول) 1953ع
  • ڪامل جون ڪهاڻيون, (ڪهاڻيون)  1993ع

امنگن جا آبشار (مضمون ۽ سفرنامو) 1993ع[4]

  • ڇتر پتي شوا جي (جيوني/ڪٿا) : 1996ع
  • آکاڻيون پورب ديس جون
  • امر چتر ڪٿا
  • ڪوتڪ گلدستو
  • ڪرامتي ڪوتڪ

پروفيسر ايشوري کي  سنڌي ادب ۾ بهترين خدمتن تي نئشنل ڪائونسل فار پروموشن آف سنڌي لئنگئيج (NCPSL) پاران 2000ع ۾ قومي اوارڊ مليو.[1][3]

ديهانت

سنواريو

پروفيسر ايشوري 6 فيبروري 2013ع ۾ پوڻا هندستان ۾ ديهانت ڪري وئي.[5]

  1. 1.0 1.1 1.2 "ايشوري جوتواڻي : (Sindhianaسنڌيانا)". www.encyclopediasindhiana.org (ٻولي ۾ Sindhi). حاصل ڪيل 2020-10-01. 
  2. "Ishwari Topandas Jotwani | Sindhi Sangat". www.sindhisangat.com. حاصل ڪيل 2020-10-01. 
  3. 3.0 3.1 "ايشوري جوتواڻي 2 : (Sindhianaسنڌيانا)". www.encyclopediasindhiana.org (ٻولي ۾ Sindhi). حاصل ڪيل 2020-10-01. 
  4. Ishwari Jotwani. Servants of Knowledge. http://archive.org/details/unset0000unse_d3v0. 
  5. مدهوش موهن،پونا ايڪسپريس سفرنامو، ڪويٿا پبليڪيشن حيدرآباد، 2014ع