ڏسو آئرش ريس جي گهوڙي لاءِ، الفريڊ نوبل (گهوڙو).
Alfred Noble سان ڀل نہ کائو.

الفريڊ برنهارڊ نوبل (سويڊش: ˈǎlfrɛd nʊˈbɛlː؛ 21 آڪٽوبر 1833ع - 10 ڊسمبر 1896ع) هڪ سويڊش ڪيميادان، موجد، انجنيئر ۽ ڪاروباري هو. هو بارود جي ايجاد ڪرڻ ۽ نوبل انعام قائم ڪرڻ لاءِ پنهنجي وصيت ڪرڻ لاءِ مشهور آهي. [1] هن سائنس ۾ پڻ ڪيترائي اهم ڪردار ادا ڪيا، هن پنهنجي حياتيءَ ۾ 355 ايجادن جا پيٽنٽ حاصل ڪيا.

الفريڊ نوبل
Alfred Nobel

الفريڊ نوبل، سال 1896ع ۾
پيدائش الفريڊ برنهارڊ نوبل
21 آڪٽوبر 1833(1833-10-21)
اسٽاڪ هوم، سوئيڊن
وفات 10 ڊسمبر 1896 (عمر 63 سال)
سانريمو، ليگوريا، اٽلي جي بادشاهت
مدفن نورا بيگراوننگسپلاسٽن
59°21′24.52″N 18°1′9.43″E / 59.3568111°N 18.0192861°E / 59.3568111; 18.0192861
يادگار نوبل يادگار
پيشو
  • ڪيميادان
  • موجد
  • ڪاروباري
شھرت جو ڪارڻ نوبل انعام قائم ڪيو
ڊائينامائيٽ ايجاد ڪيو
ماءُپيءُ
  • يمانوئيل نوبل
  • آندرياتي نوبل
سڃاڻپ نشان

ممتاز نوبل خاندان جو ميمبر، نوبل سائنس ۽ سکيا، خاص ڪري ڪيميا ۽ ٻولين ۾ ابتدائي مهارت ڏيکاري. هن کي ڇهن ٻولين تي عبور حاصل هو ۽ 24 سالن جي ڄمار ۾ هن پنهنجو پهريون پيٽنٽ داخل ڪرايو. هن پنهنجي خاندان، جيڪا بوفورس ڪمپني جو مالڪ هو، جيڪا لوهه ۽ اسٽيل پيدا ڪندڙ هو، سان گڏ ڪيترائي ڪاروباري منصوبا شروع ڪيا، جنهن کي هن، توپن ۽ ٻين هٿيارن جي هڪ وڏي صنعت بڻائي ڇڏيو. نوبل جي سڀ کان مشهور ايجاد، ڊائنامائيٽ، نائٽروگليسرين استعمال ڪندي هڪ ڌماڪيدار مادو هو، جنهن کي 1867ع ۾ پيٽنٽ ڪيو ويو هو. هن وڌيڪ سال 1875ع ۾ جيلگنائيٽ ۽ 1887ع ۾ بيلسٽائٽ ايجاد ڪيو.

هن جي موت تي، نوبل پنهنجو ورثو نوبل انعامن کي فنڊ ڏيڻ لاء هڪ فائونڊيشن کي عطيو ڪيو، جيڪو هر سال انهن ماڻهن کي سڃاڻي ٿو جن "انسانيت لاء سڀ کان وڏو فائدو ڏنو".[2][3] مصنوعي عنصر نوبيليم هن جي نالي پٺيان رکيو ويو[4] ۽ هن جو نالو ۽ ورثو پڻ ڪمپنيون جهڙوڪ ڊائينامٽ نوبل ۽ اکزو نوبل، جيڪي هن جي قائم ڪيل ڪمپنين کي ضم ٿيڻ کان هيٺ وجود ۾ آيو آهن. نوبل کي رائل سويڊش اڪيڊمي آف سائنسز جو ميمبر چونڊيو ويو، جيڪي، سندس مرضي موجب، طبيعيات ۽ ڪيميا ۾ نوبل انعام حاصل ڪندڙن کي چونڊڻ جي ذميوار هوندي.

  1. Golden, Frederic. "The Worst and the Brightest". Time. وقت 3 November 2007 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  2. "THE NOBEL PRIZE ORGANISATION". Nobel Prize. 
  3. "Alfred Nobel's Will". Nobel Peace Prize. وقت 12 June 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  4. "Nobelium". Royal Society of Chemistry. وقت 9 March 2016 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)