ارتقائي عالمي سياست
ارتقائي عالمي سياست (Evolutionary World Politics) بين الاقوامي لاڳاپن جي هڪ اڀياسي شاخ آهي، جيڪا ماضيءَ ۾ دنيا ۾ ٿيل جوڙجڪي تبديلين (Structural Changes) بابت ڳڻ ڳوت ڪندي ڪجهہ سوالن کي جنم ڏئي ٿي. هي موضوع بنيادي طور ان اصول تي بيٺل آهي، تہ عالمي سطح تي ايندڙ هر سياسي تبديلي دنيا جي ارتقائي سلسلي جو هڪ حصو آهي، جنھن کي حياتياتي جبريت (Biological Determinism) بدران، سکڻ ۽ چونڊڻ وارين حسي صلاحيتن ۽ ”ارتقائي نظريي“ جي اصول ذريعي سمجهي سگهجي ٿو. هن اصول جا عملي اظھار بين الاقوامي تعلقات ۾ ”حقيقت پسند“ ۽ ”آزاد خيال“ نظرين جي صورت ۾ ڏسي سگهجن ٿا. جڏهن تہ بنيادي خاصيتون بين الاقوامي سياست جي ڊگهي پس منظر تي نگاھ رکڻ، عالمي منظر نامي ۾ وڏي پئماني تي ايندڙ تبديلين کي سمجهڻ ۽ عالمي معيشيت ۽ جمھوريت جي ڏاڪي بہ ڏاڪي ارتقائي مرحلن منجهان گذرڻ وارين صورتحالن ذريعي نظر اچي سگهن ٿيون. [1]