اترادي لهجو

سنڌي لهجو
(اترادي لھجو کان چوريل)

اترادي لھجو (Upper Sindh Dialect) سنڌي ٻوليءَ جي ’سري‘ (اُتر) واري لھجي کي چئبو آهي. سنڌ جو اتر وارو پاسو سنڌو نديءَ جي اڀرندي حصي ۾ خيرپور کان اوٻاڙي تعلقي جي آخري حد تائين ۽ سيوهڻ/دادو کان لاڙڪاڻي ۽ جيڪب آباد ضلعن جي آخر تائين آهي، جنھن کي ’سرو‘ سڏجي ٿو ۽ اتان جي ٻوليءَ جو لھجو، لسانيات جي ماهرن ’اترادي لھجو‘ يا ’سريلي‘ لھجو سڏيو آهي. هن لھجي ۾ ڪي اچار ۽ گرامر جون خاص ڳالھيون ٻين لھجن کان منفرد آهن. هن لھجي تي سَرس دنگئي زبانن بلوچي ۽ سرائڪي زبانن جو اثر پيل آهي. هن لھجي ۾ معياري لھجي کان جيڪي ڳالھيون مختلف آهن انهن ۾ ضمير متڪلم لاءِ ’مان‘ جو استعمال، لفظ جي فاعلي مفعولي، جري ۽ ٻين حالتن ۾ ساڳيو رهندو آهي. زبر وارَن مونث اسمن کي جمع ڪرڻ وقت ’آن‘ پڇاڙي لڳائي ويندي آهي. جيئن کٽ-کٽان وغيره.[1]

  1. ادبي اصطلاحن جي تشريحي لغت؛ مرتب: مختيار احمد ملاح؛پبلشر: سنڌي لئنگئيج اٿارٽي، حيدرآباد، سنڌ.