وڪيپيڊيا

ابوجا

ابوجا (انگريزي: Abuja)[4] نائيجيريا جو گاديءَ جو هنڌ ۽ اٺون وڏو آبادي وارو شهر آهي. [5] ملڪ جي وچ ۾ فيڊرل ڪيپيٽل ٽيريٽري (FCT) ۾ واقع، هي هڪ منصوبابندي ڪيل شهر آهي، جيڪو بنيادي طور تي 1980 جي ڏهاڪي ۾ انٽرنيشنل پلاننگ ايسوسيئيٽس (IPA)،[6][7] ٽن آمريڪي پلاننگ ۽ آرڪيٽيڪچر فرمن جو هڪ ڪنسورشيم; [8] والس، رابرٽس، ميڪ هارگ ۽ ٽوڊ (WRMT; آرڪيٽيڪٽس جو هڪ گروپ) جي اڳواڻي ۾، ​​آرڪي سسٽم انٽرنيشنل (هورڊ هيوز ڪارپوريشن جو هڪ ماتحت)، ۽ پلاننگ ريسرچ ڪارپوريشن جي ماسٽر پلان جي بنياد تي ٺاهيو ويو. ابوجا جو مرڪزي ڪاروباري ضلعو جاپاني معمار ڪينزو ٽينج پاران ٺهيل هو.[9][10][11] اهو 12 ڊسمبر 1991 تي ملڪ جي سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو شهر لاگوس جي جاء تي گاديءَ جو هنڌ بڻايو.[12][13]

ابوجا
Abuja
وفاقی گاديء وارو شھر ء مقامی گورنمنٹ جو علایقو
مٿي کان، کاٻي کان ساڄي: مٽياما ۾ گهٽي جو ڏيک، ابوجا جي قومي مسجد، زوما راڪ، ملينيم پارڪ ۾ فوارو، سينٽرل بئنڪ هيڊڪوارٽر ۽ سنٽرل بزنس ڊسٽرڪٽ ۾ رات ۾ آسمان جو ڏيک.
مٿي کان، کاٻي کان ساڄي: مٽياما ۾ گهٽي جو ڏيک، ابوجا جي قومي مسجد، زوما راڪ، ملينيم پارڪ ۾ فوارو، سينٽرل بئنڪ هيڊڪوارٽر ۽ سنٽرل بزنس ڊسٽرڪٽ ۾ رات ۾ آسمان جو ڏيک.
Flag of Federal Capital Territory
جھنڊو		Seal of Federal Capital Territory
مھر
عرفيت: ABJ
جاگرافي بيهڪ: 9°4′N 7°29′E / 9.067°N 7.483°E / 9.067; 7.483مڪانيت: 9°4′N 7°29′E / 9.067°N 7.483°E / 9.067; 7.483
ملڪ نائيجيريا
ریاست وفاقي گاديء وارو علائقو
Settled 1828
Incorporated 1 October 1984
Declared capital 12 December 1991
حڪومت
 • قسم City management
 • مجلس Abuja Metropolitan Management Council
 • Minister of the Federal Capital Territory Nyesom Wike
پکيڙ[1]
 • وفاقی گاديء وارو شھر ء مقامی گورنمنٹ جو علایقو 1,476 ڪ.م2 (570 ميل2)
 • شھري 927 ڪ.م2 (358 ميل2)
بلندي 360 ميل (1,180 ft)
آبادي (2022 estimate)[1]
 • وفاقی گاديء وارو شھر ء مقامی گورنمنٹ جو علایقو 1,693,400

ابوجا جي جاگرافيائي وضاحت اسو راڪ (Aso Rock) طرفان ڪئي وئي آهي، هڪ 400 ميٽر (1,300 فوٽ) مونولٿ پاڻي جي خراب ٿيڻ کان بچيل آهي. صدارتي ڪمپليڪس، قومي اسيمبلي،[14] سپريم ڪورٽ ۽ شهر جو گهڻو حصو پٿر جي ڏکڻ تائين پکڙيل آهي. زوما راڪ (Zuma Rock)، هڪ 792 ميٽر (2،598 فوٽ) مونولٿ، شهر جي اتر ۾ ڪدونا ڏانهن ايڪسپريس وي تي واقع آهي. [15]

2006 جي مردم شماري ۾، ابوجا جي شهر جي آبادي 7,76,298 ماڻهن ۽ 179,674 گهرن جي هئي،[16] ان کي نائيجيريا جي ڏهن سڀ کان وڌيڪ آبادي وارن شهرن مان هڪ ٺاهيو (2006 جي مطابق اٺين نمبر تي). گڏيل قومن جي مطابق، ابوجا 2000 ۽ 2010 جي وچ ۾ 139.7 سيڪڙو وڌي، ان کي دنيا ۾ تيز ترين وڌندڙ شهر بڻايو. 2015 تائين، شهر گهٽ ۾ گهٽ 35 سيڪڙو جي سالياني واڌ جو تجربو ڪري رهيو آهي، آفريڪا براعظم تي تيز ترين وڌندڙ شهر ۽ دنيا ۾ تيز ترين وڌندڙ شهر جي حيثيت سان پنهنجي پوزيشن برقرار رکي.[17][18] 2016 تائين، ابوجا جي ميٽروپوليٽن علائقي جو اندازو ڇهه ملين ماڻهن تي آهي، ان کي صرف لاگوس جي پويان نائيجيريا ۾ سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو ميٽرو علائقو آهي.[2][19][20]

اهم مذهبي ماڳن ۾ نائجيرين نيشنل مسجد ۽ نائجيرين نيشنل ڪرسچن سينٽر شامل آهن. شهر نمدي ازيڪيوي ( Nnamdi Azikiwe) انٽرنيشنل ايئرپورٽ طرفان خدمت ڪئي وئي آهي.[21][22][23] ابوجا آفريڪا ۾ ڪجھ مقصد سان تعمير ٿيل گاديءَ واري شھرن مان ھڪڙو آھي ۽ گڏوگڏ ھڪڙو مالدار آھي.[10]

ابوجا نائيجيريا جي انتظامي ۽ سياسي راڄڌاني آهي. اهو علائقائي معاملن ۾ نائيجيريا جي جيو-سياسي اثر جي ڪري آفريقي براعظم تي پڻ هڪ اهم سرمايو آهي.[24] ابوجا هڪ ڪانفرنس سينٽر پڻ آهي ۽ هر سال مختلف گڏجاڻين جي ميزباني ڪندو آهي، جهڙوڪ 2003 دولت مشترڪه جي سربراهن جي حڪومت جي گڏجاڻي ۽ 2014 ورلڊ اڪنامڪ فورم (آفريڪا) گڏجاڻين جي ميزباني آهي.[25] ابوجا 2016 ۾ يونيسڪو گلوبل نيٽورڪ آف لرننگ سٽيز ۾ شامل ٿيو.

حوالا سنواريو

  1. ↑ 1.0 1.1 "Federal Capital Territory (Nigeria)". City Population. حاصل ڪيل 29 October 2022. 
  2. ↑ 2.0 2.1 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Jaiyeola
  3. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Demographia
  4. ↑ "Define Abuja". Dictionary.com. Random House, Inc. حاصل ڪيل 14 April 2015. 
  5. ↑ "Abuja | Geography, Development, & Population". Britannica. حاصل ڪيل 2022-03-12. 
  6. ↑ Ogbuenyi, Nosike. "Abuja at 46: The Dreams, Strides, Challenges". Premium Times Nigeria. حاصل ڪيل 2022-11-07. 
  7. ↑ "The Nigeria Capital City". AMLSN National Conference. وقت 26 February 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-11-07.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  8. ↑ Balogun, Ola (2001) (English ۾). The Federal capital territory of Nigeria: A Geography of its development. Ibadab: University of Ibadan Press. 
  9. ↑ "Central area of New Federal Capital City of Nigeria". Tange Associates. حاصل ڪيل 2022-02-19. 
  10. ↑ 10.0 10.1 "Life of poverty in Abuja's wealth". news.bbc.co.uk (BBC News, Tuesday, 13 February 2007). 13 February 2007. http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6355269.stm. 
  11. ↑ titel. "Build a house in Japan | Connect with Japanese Architects | titel". titel (タイテル). حاصل ڪيل 2022-03-12. 
  12. ↑ Roman Adrian Cybriwsky, Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture, ABC-CLIO, USA, 2013, p. 2
  13. ↑ Alkasum, Abba (2012). ABUJA: The making of a capital city, 1976–2006. 
  14. ↑ "National Assembly | Federal Republic of Nigeria". www.nassnig.org. حاصل ڪيل 2020-05-30. 
  15. ↑ "Zuma Rock". Visit Nigeria Now. وقت 27 June 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-01-04.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  16. ↑ Ogwueleka, Toochukwu Chibueze (2013-08-01). "Survey of household waste composition and quantities in Abuja, Nigeria" (en ۾). Resources, Conservation and Recycling 77: 52–60. doi:10.1016/j.resconrec.2013.05.011. ISSN 0921-3449. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0921344913001304. 
  17. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named abujafacts5
  18. ↑ Aguochi, O.J.J (2004). Abuja: Birth of the colossus. Stirling Horden publishers. 
  19. ↑ "Abuja Nigeria". ftan.org.ng. وقت 8 August 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2020-05-30.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  20. ↑ Adam, Voiland. "Building Abuja". 
  21. ↑ "Cheap Flights To Nnamdi Azikiwe International Airport – Travelstart.com.ng". www.travelstart.com.ng. حاصل ڪيل 2022-11-07. 
  22. ↑ "Abuja airport clocks 40, to begin parking service". Punch Newspapers. حاصل ڪيل 2022-11-07. 
  23. ↑ "Making Nigerian Airports W'Africa Regional Hub". www.thisdaylive.com. حاصل ڪيل 2022-11-07. 
  24. ↑ "The Nigeria Capital City". AMLSN National Conference. وقت 26 February 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-11-07.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  25. ↑ "Aso Rock Declaration on Development and Democracy: Partnership for Peace and Prosperity". The Commonwealth. وقت 26 January 2022 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2020-05-30.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=ابوجا&oldid=266565" تان ورتل