زيتون

زيتون (Guava) هڪ ميوي ۽ ان جي وڻ جو نالو آهي.

Ripe apple guavas (Psidium guajava)

Guavas, common

Nutritional value per 100 g (3.5 oz)
توانائي	285 kJ (68 kcal)
ڪاربوھائڊريٽس	14.32 g
کنڊ	8.92 g
خوراڪ وارو فائبر	5.4 g
چرٻي	0.95 g
پروٽين	2.55 g
وٽامن	Quantity %DV†
وٽامن اي beta-Carotene	4% 31 μg 3% 374 μg
[[ٿيامن | (B1)]]	6% 0.067 mg
[[Riboflavin|Riboflavin (B2)]]	3% 0.04 mg
[[Niacin|Niacin (B3)]]	7% 1.084 mg
[[Pantothenic acid|Pantothenic acid (B5)]]	9% 0.451 mg
Vitamin B6	8% 0.11 mg
[[Folate|Folate (B9)]]	12% 49 μg
Vitamin C	275% 228.3 mg
Vitamin K	2% 2.2 μg
معدنيات	Quantity %DV†
ڪيلشيم	2% 18 mg
فولاد	2% 0.26 mg
ميگنيشيم	6% 22 mg
ميگنيز	7% 0.15 mg
فاسفورس	6% 40 mg
پوٽيشيم	9% 417 mg
سوڊيم	0% 2 mg
جست	2% 0.23 mg
Other constituents	Quantity
Lycopene	5204 µg
Link to USDA Database entry
Units μg = micrograms • mg = milligrams IU = International units
†Percentages are roughly approximated using US recommendations for adults. Source: USDA Nutrient Database

صوفائي زيتون

نالو

سنڌ ۾ اسين جنهن کي زيتون چئون ٿا، تنهن کي هندستاني ماڻهو جام ڦل يا پيارا يا سفري آم يا امروت چوندا آهن. انگريزيءَ ۾ Guava چونس ٿا. جنهن کي فارسيءَ يا عربيءَ ۾ زيتون چون ٿا ۽ جنهن جو انگريزي نالو Olive آهي، سو هڪڙو ٻئي قسم جو وڻ آهي، جو هتي نه ٿو ٿئي، اهو يورپ جي ڏکڻ ۾ ۽ ڪن ٻين ولايتن ۾ ٿئي ٿو. هن ملڪ ۾ جيڪي وڻ رکيا اٿن، سي اصل ڦر ڪين ڪندا آهن. ڪلڪتي ۽ پنجاب ۾ اهي وڻ ڏسڻ ۾ ايندا آهن.

تعارف

هتي جو زيتون يا جام ڦل به، اصل آمريڪا مان آيل آهي، پر هاڻ ته هتي بلڪل عام ٿي ويو آهي. اهو ننڍو وڻ ٿئي ٿو، جو وڌي وڌي پندرهن فوٽن جيڏو به ٿيندو آهي. آرڙهه جي ڏينهن ۾ ٻور جهلڻ لڳي ٿو، جيسين ڪ سانوڻ ۾ ڦر جهلي ٿو، جو سياري تائين هلي ٿو. موسم جي پڇاڙيءَ وارا ميوا وڏا ۽ عمدا به ٿين ٿا. الهه آباد ۽ ان جي آسپاس عمدي قسم جا زيتون ٿيندا آهن.

پوکي

پچڻ مهل هن ميوي جا دشمن گهڻا آهن. جهڙوڪ: پکي، نوريئڙا ۽ چمڙا. بهتر آهي ته پچڻ کان ٿورو اڳڀرو پٽي، ڪپڙي ۾ ڍرا ٻڌي، رکي ڇڏجن ته ڀل اُتي پچن. هي وڻ ٻج مان ٿيندو آهي. سانوڻ جي ڏينهن ۾، ڳر سميت ٻج جو گولو زمين ۾ پوکي ڇڏجي. چڱي قسم لاءِ پيوند ڪرڻ بهتر آهي. اوڌ به لڳيس ٿي. جهڙيءَ طرح ڏاڙهون ۽ ڊاک بيداڻي ٿيندا آهن، تهڙيءَ طرح زيتون به بيداڻي ٿي سگهن ٿا.

قسم

ڏيهي توڙي ولايتي زيتون جا گهڻا قسم ٿين ٿا. ڪي ٿورا هيٺ ڏجن ٿا: پهريون ناسپاتي زيتون: هي وڏي ليمي جيڏو ٿئي ٿو. کل لسي ٿي ٿئيس ۽ اندران ڳر اڇي ۽ اهڙي ٿي نرم ٿئيس، جهڙو مکڻ. خوشبوءِ به گهڻي ٿي ٿئيس. ٻيو، ڪافري زيتون: هي آفريڪا مان آيل آهي. اهو مٿئين قسم کان وڏو ٿو ٿئي. شڪل بيڊولي اٿس ۽ آهي به سادو. ٽيون، صوفي زيتون: هن جو وڻ ننڍڙو ٿو ٿئي. ٻج تمام گهڻو ۽ ميوو اندران ڳاڙهو ٿو ٿئيس. هن کي ڳاڙهو زيتون به چوندا آهن. چوٿون، واڱڻائي زيتون: هن کي چيني زيتون به چوندا آهن، جو اصل انهيءَ ملڪ جو آهي. هي وڻ ڏهن کان ويهن فوٽن جيڏو ٿو ٿئي. پن ڪارا ۽ گهاٽا ٿا ٿينس. قد ۾ وڏي زردالوءَ جيڏو ٿو ٿئي. هي وڻ هندستان ۾ گهٽ آهي.